Meerssen

1.4.1 Planvorm

Het voorliggende bestemmingsplan wordt, vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Ow, vastgesteld onder de werking van de nog geldende Wet ruimtelijke ordening (Wro). De structuur van het bestemmingsplan voldoet conform artikel 3.1.7 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) aan de "Standaard vergelijkbare Bestemmingsplannen" (SVBP2012).

Het bestemmingsplan bestaat formeel uit 2 juridische onderdelen:

• verbeelding: een digitaal GML-bestand met een specifiek nummer, in dit geval NL.IMRO.0938.BP05000-Va01 (vastgestelde versie).
• regels: deze regels zijn in het SVBP2012 zoveel mogelijke gestandaardiseerd (o.a. de volgorde, de indeling, de benaming, begripsbepalingen, overgangsbepalingen en de slotbepaling.

Op de verbeelding zijn, met bijbehorende verklaringen , de bestemmingen van de in het plan begrepen gronden aangegeven. De verklaringen leggen de verbinding tussen de op de verbeelding aangegeven bestemmingen en de bijbehorende regels. De verbeelding bestaat uit één groot plangebied, verdeeld over een groot aantal deelkaarten,

De regels bevatten de inzake het gebruik van de gronden, die in het plan zijn begrepen en de zich daarop bevinden bouwwerken. De regels zijn ingedeeld in vier hoofdstukken:

• de inleidende regels;
• de bestemmingsregels;
• de algemene regels;
• overgangsregels.

Een bestemmingsplan gaat voorts vergezeld van een toelichting, waarin een onderbouwing/ verantwoording is opgenomen van de gemaakte beleidskeuzen en relevante omgevingsaspecten betreffende het bestemmingsplan. De toelichting maakt juridisch gezien géén onderdeel uit van het bestemmingsplan.

1.4.2 Inventarisatie

Voorafgaand aan de bestemmingsplanopstelling heeft een inventarisatie van het plangebied plaatsgevonden. Voor deze inventarisatie is onder andere gebruik gemaakt van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). In deze basisregistratie is informatie opgenomen die gekoppeld kan worden aan de onderliggende vigerende bestemming. Verklaren de gegevens uit de BAG dat het een bepaalde functielocatie betreft, maar bepaalt de vigerende planregeling ter plaatse dat de locatie een afwijkende bestemming heeft, dan is sprake van een knelpunt. Bezien is of er voor deze locatie een vrijstelling/ontheffing/afwijking is verleend of een herziening heeft plaatsgevonden, dan wel dat sprake is van een ‘spontane' ontwikkeling’, los van enige juridische regeling. Naast de BAG zijn ook de gegevens van de Kamer van Koophandel gecontroleerd. Op deze wijze is een goed beeld van de vigerende situatie ontstaan en is gericht gezocht naar eventuele discrepanties.

De in eerste aanleg opgemaakt verbeelding zal door de gemeente enige tijd ter inzage worden gelegd met de mogelijkheid hierop te reageren. De ingediende reacties worden door de gemeente beoordeeld en al dan niet verwerkt in een aangepast verbeelding behorende bij het plan, alvorens het plan de formele vaststellingsprocedure gaat doorlopen. Zie hiervoor verder hoofdstuk 8.

Teneinde ook de niet zichtbare belangen in het plangebied in beeld te krijgen (bijvoorbeeld ondergrondse leidingen, zoneringen) zijn in het kader van de inventarisatie ook diverse instanties aangeschreven en in de gelegenheid gesteld hun belangen kenbaar te maken in het kader van het wettelijk vooroverleg. Zie hiervoor verder hoofdstuk 8.

Nieuwe ontwikkelingen in het plangebied, waarover nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden door het bevoegd gezag worden in dit plan niet meegenomen.

De inventarisatie van de bestaande situatie/bestaande belangen en de verkregen informatie van de diverse instanties vormen de basis voor de definitieve verbeelding bij dit bestemmingsplan en de daarop van toepassing zijnde regeling.

Nieuwe ontwikkelingen in het plangebied, waarover nog geen besluitvorming heeft plaatsgevonden door het bevoegd gezag worden in dit plan niet meegenomen.

2.7.1 Netwerk laag ondergrond

Geologie

De gemeente Meerssen ligt op de rand van het Ardennen Massief. In dit Ardennen Massief zijn in het Boven Carboon vele breuken ontstaan als gevolg van de opheffing van dit massief. De Geulle breuk, bijvoorbeeld, is gelegen tussen Meerssen en Ulestraten. In het Boven Krijt lag dit gebied onder de zeespiegel en zijn dikke kalkpakketten afgezet.

Geologisch gezien kan Limburg in twee delen verdeeld worden. Het gebied ten noorden van de Heerlerheide breuk en het gebied ten zuiden ervan. Meerssen behoort tot het zuidelijke deel, het deel dat ook na het Kwartair verder werd opgeheven.

Geomorfologie

Een belangrijk landschappelijk kenmerk van zuidelijk Limburg zijn de terrassen. De Maas was in de ijstijden in het Pleistoceen een vlechtende rivier, die over een breed gebied zand en grind afzette. In warme perioden sneed de rivier zich in de eigen bedding in. Dit proces werd nog eens versterkt door de opheffing van het gehele Ardennen Massief. Deze insnijding, gecombineerd met het geleidelijk westwaarts verplaatsen van de Maas door de kanteling van het Massief hebben geresulteerd in het ontstaan van een aantal Maasterrassen evenwijdig aan de rivier.

Afbeelding 2.21: kaart geomorfologie van Meerssen

Later zijn in het Holocene Maasdal door het natuurlijke stromingsproces van de rivier twee soorten geulen ontstaan: de kronkelwaardgeulen, die zijn ontstaan door laterale erosie van oude maasmeanders en de oude Maasgeulen, bestaande uit verlaten beddingen. De gemiddelde breedte van dit Holocene Maasdal is zo’n 4 kilometer. Het dal bestaat grof gezegd uit de huidige maasbedding met lokaal grindeilanden, een lage strook langs de maasbedding met daarin restgeulen en kronkelwaardgeulen, vervolgens een hoger opgeslibd deel en nog verder van de rivier af Pleistocene terrasresten. Een groot deel van de gemeente Meerssen is gelegen in dit Holocene Maasdal of op de laag- en midden terrassen. De hogere delen van de gemeente zijn gelegen op het plateau van Schimmert.

Bodem

De bodemopbouw in de gemeente Meerssen wordt gekenmerkt door een onderverdeling tussen hoge delen en lage delen. In het dal van de Geul, het Maasdal en de monding van de Geul zijn de rivierkleigronden aanwezig, variërend van lichte zavel tot lichte klei. Op de plateaus zijn vooral leem- en brikgronden aanwezig. Op de hellingen van de Geul en de kleinere zijbeken, die zich in het plateau hebben ingesneden en op de helling aan de rand van het Maasdal (Bunderbos) zijn löss- en terrashellinggronden te vinden. De niet geërodeerde gebieden vormen een belangrijk cultuurhistorisch patroon. Van oudsher waren deze gebieden het meest geschikt als landbouwgrond.

Reliëf

Het maaiveld in de gemeente Meerssen is het laagst in het gebied langs de Maas en de Geul. De maaiveldhoogten in een groot gebied langs de Maas variëren van ca. 40-45 meter boven NAP. Langs de Geul varieert het maaiveld van ca. 45 meter boven NAP in het westen tot 55 meter boven NAP in het oosten. Vanaf de rivierbeddingen nemen de maaiveldhoogten sterk toe tot ca. 135 meter boven NAP in het oosten van de gemeente (plateau van Schimmert).

Afbeelding 2.22: hoogtekaart met gemeente Meerssen

Op de topografische kaart is duidelijk de steilrand in het gebied waarneembaar. Aantasting van het oorspronkelijk reliëfbeeld heeft plaatsgevonden onder invloed van mergelwinning in de zuidelijke Geulwand.

Afbeelding 2.23: reliëfbeeld van Meerssen en omgeving

Watersysteem

In de ondergrond rond Meerssen zijn vier watervoerende pakketten te onderscheiden:

• de Maasgrinden vormen het eerste watervoerende pakket;
• de Formatie van Breda vormt het tweede watervoerende pakket;
• de Formaties van Houthem vormt het derde watervoerende pakket; en
• de Formatie van Maastricht vormt het vierde watervoerende pakket.

Het peil in de Maas is van grote invloed op de waterhuishouding, met name in de lagere delen van de gemeente. Er kunnen drie grondwatersystemen worden onderscheiden:

1. Het regionale grondwatersysteem: Dit wordt gekenmerkt door infiltratie in de hoge delen en kwel in de Maasbedding. Dit regionale grondwater legt een relatief lange weg af en stroomt door de dieper liggende watervoerende pakketten. Bij hoge waterstanden van de Maas kan dit water een tegendruk geven aan de kweldruk, waardoor de kwel eerder in het Maasdal aan de oppervlakte komt. Regionale grondwaterstromen worden in het studiegebied voor een deel “afgevangen” door de Geul, die een sterk drainerend effect heeft.

2. Het lokale grondwatersysteem: hierbij legt het water een korte weg af van infiltratie- naar kwelgebied. Dit water stroomt doorgaans door het eerste watervoerende pakket.

3. Een derde grondwatersysteem: Het Maassysteem. Dit is een dynamisch systeem dat wordt gevormd door de fluctuerende standen in de Maas in wisselwerking met het grondwater in de aangrenzende rivierafzettingen en andere delen van de bodem. Over het algemeen draineert de Maas, maar bij hoge rivierwaterstanden kan de rivier ook infiltreren. Het infiltrerende water wordt dan niet meer afgevangen door de Maas.

Afbeelding 2.24: de stromende Geul

De Geul wordt voornamelijk gevoed met water uit talrijke direct aan de beek gelegen bronnen en uit door bronnen gevoede heuvellandbeekjes, die zorgen voor een vrij constante waterafvoer. Tijdens buien kan het debiet zeer sterk toenemen, door de snelle wateraanvoer vanaf de hellingen van de beekdalen.

De Overbundebeek is een beek die behoort tot het stroomgebied van de Geul. De beek stroomt echter het riool in. Bij deze beek is een regenwaterbuffer gecreëerd om piekafvoeren tegen te gaan en het neerslagoverschot gefaseerd af te kunnen laten stromen.

Het bronnengebied van op de terrasrand van het Bunderbos wordt gerekend tot het stroomgebied van de Ur, Kingbeek en Hemelbeek. Het water dat in het Bunderbos als bron aan de oppervlakte komt, infiltreert hogerop op het plateau van Schimmert. Op diverse plekken in het bos komt door de aanwezigheid van een ondoorlatende laag in de ondergrond dit water weer aan de oppervlakte, aldus verscheidene bronbeekjes creërend. Deze beekjes komen bij elkaar en vormen grotere beken. Uiteindelijk komen ze terecht in twee beken, die door het holocene Maasdal stromen en uitmonden in de Maas. De bronnen in het noordelijk deel van het Bunderbos, nabij Elsoo, voeden de Hemelbeek. Deze beek mondt bij Elsoo uit in de Maas.

De meer zuidelijk gelegen bronnen, grof gezegd tussen Geulle en Bunde, voeden de Oude Broekgraaf, die nabij Geulle Aan de Maas in de Maas stroomt. De Oude Broekgraaf ontspringt als de Molenbeek in Moorveld bij Geulle. Nadat de Molenbeek is samengevloeid met een paar andere beken (onder andere de Verlengde Broekgraaf) en onder het Julianakanaal is doorgestroomd, wordt zij de Oude Broekgraaf genoemd. De Oude Broekgraaf ligt in een vlakte tussen de Maas en het Julianakanaal.

De beken zijn te karakteriseren als relatief snel stromende heuvellandbeken met in het landelijke gebied veelal een relatief natuurlijke morfologie. De grotere bronbeken binnen de gemeente Meerssen zijn: de Verlegde Broekgraaf, de Paslossing, de Middelgraaf, de Zavelbeek, de Bunderbeek, de Stalebeek, de Berghorsbeek en de Bosbeek. Het gehele stelsel van bronnen en bronbeken is ecologisch erg waardevol, evenals de flora en fauna die als gevolg van de aanwezigheid van de bronnen tot stand is gekomen.

Erosie  

Voor landbouwgronden is de bestrijding van erosie van groot belang. Ter voorkoming daarvan is overeenstemming bereikt bij gebruikers en overheid. De te nemen maatregelen, alsmede de regenwaterbuffer zijn belangrijke gegevens voor het bepalen van de gebiedskwaliteit van de omringende gronden rond de kern en de overgangen naar het buitengebied.

Natuur 

Binnen de gemeente Meerssen concentreren de bosgebieden zich op de steilere hellingen en andere gebieden die minder geschikt zijn voor agrarisch gebruik. De belangrijkste boscomplexen zijn die op de Maasdalhellingen tussen Bunde, Geulle en Catsop, de zuidelijke Geuldalhellingen (de Dellen) en daarnaast de bossen op de hellingen van de Kruisberg, Biesenberg en Wijngaardsberg.

Daarnaast zijn van landschappelijke betekenis kleine bos- en begroeiingselementen op de dalbodem (broekbosjes, oeverbegroeiing, enz.).

Afbeelding 2.25: impressie van het Bunderbos

Het Bunderbos is van een unieke waarde, doordat hier een uitzonderlijke flora en fauna wordt aangetroffen. De bossen zijn plaatselijk zeer oud met een onder vegetatie die kenmerkend is voor deze bostypen en die als onvervangbaar beschouwd dient te worden. De floristische rijkdom van het Bunderbos is mede afhankelijk van de biologisch gunstige situatie. Hier overheerst een voedselarm milieu. Faunistisch gezien is het bos interessant door het voorkomen van een dassenpopulatie. Reptielen en amfibieën komen in verschillende soorten voor.

Op het plateaugebied zijn de nog resterende hoogstamboomgaarden, solitaire bomen bij wegkruisingen en watergaten en daarnaast bermbeplanting van holle wegen belangrijk. Van de eerdergenoemde bossen is het Bunderbos van een unieke waarde, doordat hier een uitzonderlijke flora en fauna wordt aangetroffen. De bossen zijn plaatselijk zeer oud met een onder vegetatie die kenmerkend is voor deze bostypen en die als onvervangbaar beschouwd dient te worden. De floristische rijkdom van het Bunderbos is mede afhankelijk van de biologisch gunstige situatie. Hier overheerst een voedselarm milieu. Faunistisch gezien is het bos interessant door het voorkomen van een dassenpopulatie. Reptielen en amfibieën komen in verschillende soorten voor.

Afbeelding 2.26: impressie van een holle weg

Landschap

Het gemeentelijk grondgebied van Meerssen bestaat uit een gevarieerd landschap, dat in zijn huidige vorm hoofdzakelijk gevormd is door invloeden van de rivieren de Maas en de Geul. Vooral het Geuldal domineert door zijn diepe insnijding en kleinschaligheid. In het Maasdal is de aanwezigheid van het middenterras belangrijk. Dit terras vormde van oudsher een natuurlijke begrenzing van de bebouwing langs de Maas. Bunde en Geulle liggen op de rand van dit terras. De hellingen van het Geul- en Maasdal kennen een hoge landschappelijke waarde.

Ten zuidoosten van Rothem strekt een klein plateaugebied zich uit. Van groter formaat is het Eikenveld, dat onderdeel vormt van een grootschalig plateau dat in het zuiden wordt begrensd door het Geuldal, in het oosten door het droogdal Ravensbos, in het westen door het hellinggebied van het Raarveld en in het noorden zijn voortzetting vindt tot in Beek.

Afbeelding 2.27: impressie van het landschap in de gemeente

De hellingen zijn in ruimtelijk opzicht het meest structuur bepalend. In algemene zin kunnen de volgende elementen onderscheiden worden:

• de dalbodems overwegend graslanden met een extensief gebruik;
• het middenterras, waar de oudste occupatie heeft plaats gevonden met een zeer intensief gebruik;
• de hellingen met een vrij extensief (recreatief) gebruik;
• het plateau of hoogterras met een zeer intensief agrarisch gebruik, fruit en akkerbouw.

Agrarisch grondgebruik

Gezien de grote vruchtbaarheid van met name de löss was de omgeving van Meerssen rond 1850 al geheel ontgonnen. Wel bestond nog een deel van het gebied uit bossen. Een omvangrijk bosgebied was bijvoorbeeld aan te treffen in het zuidelijk deel van het Geuldal, tussen Meerssen en Valkenburg, daar waar de hellingen te steil waren voor het bedrijven van landbouw.

De agrarische activiteiten waren geconcentreerd in de grasgebieden van de dalbodems van Geul en Maas en op de plateaus. De verdeling was grofweg twee derde bouwland en één derde weiland, waarbij de zware lössgrond als bouwland in gebruik was. In de omgeving van Meerssen trof men voornamelijk haver en gerst aan op de bouwgronden. De veeteelt stond geheel ten dienst van de graanproductie. Het dorp Ulestraten en de directe omgeving daarvan was rond 1850 bijna geheel in cultuur gebracht. Het percentage cultuurgrond lag rond de 96% en was dus zeer hoog. De bouwgrond werd hier speciaal gebruikt voor het verbouwen van suikerbieten.

Geulle, één van de Maasdorpen van Zuid-Limburg, kon zich gelukkig prijzen met een rijke bodem. Het laagterras langs de Maas, bedekt met rivierklei, was in gebruik als weiland. Bij hoog water werden deze landerijen regelmatig overstroomd. In deze streek bestond 24% uit grasland en 68% uit bouwland.

Hetzelfde beeld geldt voor Bunde. Tot aan het einde van de negentiende eeuw traden nauwelijks veranderingen op in het hiervoor geschetste beeld.

Afbeelding 2.28: agrarisch landschap in het Geuldal

Evenals in de rest van Zuid-Limburg nam in Meerssen de grasoppervlakte toe. Deze ontwikkeling ging ten koste van het areaal akkerbouwland. In Geulle, waar altijd al een groot deel van de bodem in gebruik was als grasland, werd de verhouding akkerlandgrasland 50%-50%. Het toenemende belang van de veeteelt was een direct gevolg van de groeiende behoefte aan vlees- en zuivelproducten in de steden. Hiernaast nam in dezelfde periode, ook in de kern Meerssen en haar omgeving, de fruitteelt toe.

Voor het dorp Meerssen was deze omschakeling binnen de landbouw een bittere noodzaak, aangezien door de dalende graanprijzen de markt voor gewassen als tarwe, rogge en gerst vrijwel volledig instortte. De boeren van Ulestraten verkeerden in een wat betere positie. Suikerbieten konden immers uitstekend als veevoeder worden gebruikt.

In de periode tussen 1900 en 1940 vonden nauwelijks grote veranderingen plaats in de agrarische activiteiten. Het gemengde bedrijf, zoals dat tegen het einde van de negentiende eeuw ontstond, bleef gehandhaafd.

2.7.2 Netwerk laag - infrastructuur

De gemeente Meerssen wordt doorsneden door een aantal zware infrastructurele lijnen, die voor het merendeel noord–zuid gericht zijn. De belangrijkste zijn de rijksweg A2/E25, de spoorlijn Maastricht-Sittard, het Julianakanaal en de luchthaven Maastricht Aachen Airport. Daarnaast kunnen de rijksweg A79 en de spoorlijn Maastricht-Heerlen als oost–west gerichte lijnen genoemd worden.

Afbeelding 2.29: het Julianakanaal (links) met dijk en de maas (rechts) tussen Bunde en Geulle

Het ontstaan hiervan hangt enerzijds samen met de ligging van Meerssen binnen het Zuid-Limburgse en met name ten opzichte van de grote bevolkings- en industrieconcentratie (Maastricht). Anderzijds is de natuurlijke gesteldheid en de ligging ten opzichte van het Maasdal bepalend voor de aanwezigheid van deze infrastructuur.

De gemeente Meerssen is door deze omstandigheid verzekerd van een directe aansluiting op de genoemde ontsluiting, waardoor een goede toegankelijkheid op landelijk, regionaal en zelfs internationaal niveau is gegarandeerd. De A2 heeft een op-/afrit bij Geulle en Ulestraten (en Maastricht Aachen Airport) en een op-/afrit bij Bunde en Meerssen. De A79 heeft een op-/afrit bij Meerssen. Ten zuiden van de kern Rothem komen beide rijkswegen bij elkaar, ook wel bekend als knooppunt Kruisdonk.

Afbeelding 2.30: impressie van knooppunt Kruisdonk

De belangrijkste wegen binnen de gemeente Meerssen zijn de verbindingswegen tussen de kernen Meerssen – Bunde, Meerssen – Ulestraten en Bunde – Geulle. Alle ontsluitingswegen zijn dus gericht op de kernen Meerssen en Bunde. De oost – west relaties blijven beperkt tot een klein aantal overgangen over het kanaal, de spoorlijn en de A2/E25.

Kabels en leidingen

De gemeente Meerssen is op adequate wijze aangesloten op de moderne nutsvoorzieningen. Dit gaat gepaard met een infrastructuur van bovengrondse en ondergrondse voorzieningen en leidingen. De aanwezige nutsvoorzieningen en leidingen leggen beperkingen op aan het functioneren van bestaand bebouwd gebied en nieuwe ontwikkelingen, als gevolg van het directe ruimtebeslag en de in acht te nemen toetsings- en veiligheidsafstanden (het indirecte ruimtebeslag).

Afbeelding 2.31: hoogspanningsmast met de basiliek van Meerssen

Watergangen

Een bijzondere categorie van infrastructuur vormen de primaire oppervlaktewateren, bestaande uit de aanwezige watergangen (beken, bronbeken en wegwaterlossingen) en regenwaterbuffers. In het westen wordt de gemeente doorkruist door het Julianakanaal. De watergangen zijn in beheer bij het Waterschap Limburg en hebben hoofdzakelijk een waterstaatkundige functie. Ten behoeve van deze functie hanteert het Waterschap beschermingszones. De breedte van de beschermingszones rond de primaire hoofdwatergangen of de regenwaterbuffer verschillen per watergang of regenwaterbuffer.

Met de uitvoering van het project Grensmaas zijn de doelstellingen rivierbeveiliging (bescherming tegen hoogwater), grindwinning (nieuwe verwerkingslocatie aan de Maas met toegangsweg) en natuurontwikkeling bereikt.

2.7.3 Netwerk laag - occupatie

3.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI), september 2020

Vanaf 2023 (naar verwachting) treedt de nieuwe Omgevingswet in werking. Daarbij hoort ook één rijksvisie op de leefomgeving: de Nationale Omgevingsvisie (hierna: NOVI). De NOVI loopt vooruit op de inwerkingtreding van de Omgevingswet en vervangt op rijksniveau de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. De NOVI voldoet tevens aan de eisen die de Omgevingswet stelt aan een omgevingsvisie. Zodra de Omgevingswet in werking is getreden, zal deze omgevingsvisie dan ook gelden als de Nationale Omgevingsvisie in de zin van deze wet.

Met de NOVI, vastgesteld op 11 september 2020, geeft het Rijk een langetermijnvisie op de toekomst en de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. De NOVI is zelfbindend voor het Rijk. De rijksoverheid zet er wel op in dat provincies en gemeenten bij het vaststellen van hun eigen omgevingsvisies rekening houden met wat er in de NOVI staat. De NOVI stelt een nieuwe aanpak voor: integraal, samen met andere overheden en maatschappelijke organisaties, en met meer regie vanuit het Rijk.

Het instrument omgevingsvisie komt in de plaats van gebiedsdekkende structuurvisies, de relevante delen van de natuurvisie, verkeers- en vervoerplannen, strategische gedeelten van nationale en provinciale waterplannen en milieubeleidsplannen. Het Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4, 2001) en de Rijksnatuurvisie 2014 gaan op in en worden vervangen door de NOVI en het bijbehorende Nationaal Milieubeleidskader. De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vervalt geheel, behalve paragraaf 4.9 Caribisch Nederland en Caribische Exclusieve Economische Zone. De NOVI geldt verder als wijziging van enkele onderdelen van het Nationaal Waterplan 2016-2021 (NWP) op grond van de Waterwet.

De delen van verplichte plannen die hun werking behouden, worden gelezen in het licht van de in werking getreden NOVI. Het gaat dan om delen van de volgende plannen:

• Rijksnatuurvisie 2014
• Nationaal Waterplan (NWP) 2016-2021
• Bijlage 6, Essentiële onderdelen Nota Mobiliteit van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR)
• Nationaal Milieubeleidsplan 4 (NMP)

Daarnaast is er de Structuurvisie Bodem en Ondergrond (STRONG. Deze gaat niet op in de NOVI, maar wordt vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet (op basis van een gelijkstellingsbepaling) van rechtswege omgezet in een programma: Programma ondergrond.

Afbeelding 3.1: Nationale Hoofdstructuur Leefomgeving (bron: NOVI)

De NOVI biedt een langetermijnperspectief op de ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot 2050. Met de NOVI geeft het kabinet richting aan de grote opgaven die het aanzien van Nederland de komende dertig jaar ingrijpend zullen veranderen. Uitgangspunt in de nieuwe aanpak is dat ingrepen in de leefomgeving niet los van elkaar plaatsvinden, maar in samenhang. Zo kunnen in gebieden betere, meer geïntegreerde keuzes worden gemaakt. Met de NOVI benoemt het Rijk de nationale belangen genoemd die gewaarborgd moeten worden in het beleid voor de fysieke leefomgeving. Dit betekent een land:

• dat gezond en klimaatbestendig is, met schone lucht, schoon water en een schone bodem en veel ruimte voor groen en water;
• met een uitstekend functionerende economie, die duurzaam en circulair is. Nauw verbonden met onze buurlanden en de rest van de wereld, als onderdeel van de internationale gemeenschap;
• waar het goed wonen en werken is. Met aangename en vitale steden en dorpen, en een productief en aantrekkelijk platteland;
• met uitstekende bereikbaarheid, waar iedereen snel en gemakkelijk van A naar B komt, met zo min mogelijk schadelijke uitstoot en overlast;
• waar we voldoende ruimte hebben om te kunnen bewegen, ontspannen en tot onszelf te komen; zowel in de stad als daarbuiten.
• dat veilig is en ons beschermt tegen overstromingen en andere gevaren;
• waar een goede balans is tussen gebouwde omgeving en open landschap, tussen natuur en cultuur, tussen land en water;
• dat openstaat voor verandering, en waar de kracht van zijn traditie, cultuur en identiteit wordt weerspiegeld in de inrichting van de leefomgeving.

Hierdoor ontstaat het volgende beeld: het bouwen van nieuwe woningen, ruimte voor opwekking van duurzame energie, aanpassing aan een veranderend klimaat, ontwikkeling van een circulaire economie en omschakeling naar kringlooplandbouw. Alles met zorg voor een gezonde bodem, schoon water, behoud van biodiversiteit en een aantrekkelijke leefomgeving.

De NOVI gaat uit van vier maatschappelijke prioritaire richtinggevende opgaven en helpt keuzes maken waar dat moet. Want niet alles kan overal. De prioriteiten zijn:

Hierbij worden drie inrichtingsprincipes gehanteerd die helpen om in een specifieke casus of gebied bij botsende belangen een zorgvuldige weging tussen nationale belangen te maken. Die inrichtings- principes zijn:

• combineren boven enkelvoudig;
• kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal;
• afwentelen voorkomen.

Gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk zijn samen verantwoordelijk voor de fysieke leefomgeving. Sommige belangen en opgaven overstijgen het lokale, regionale en provinciale niveau en vragen om nationale aandacht. Dit noemen we 'nationale belangen'. Het Rijk heeft voor alle nationale belangen een zogenaamde systeem-verantwoordelijkheid. Voor een aantal belangen is het Rijk zelf eindverantwoordelijk. Maar voor een groot aantal nationale belangen zijn dat de mede overheden.

Toetsing

Voor dit project zijn de relevante nationale belangen:

• bevorderen van een duurzame ontwikkeling van Nederland als geheel en van alle onderdelen van de fysieke leefomgeving;
• waarborgen en bevorderen van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving.

De belangrijkste keuzes zijn:

• duurzame energie inpassen met oog voor omgevingskwaliteit;
• ruimte voor overgang naar een circulaire economie;
• woningbouw in een stedelijk netwerk van gezonde en groene steden;
• landgebruik meer in balans met natuurlijke systemen.

3.1.2 De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (hierna: SVIR) is op 13 maart 2012 in werking getreden. De SVIR bepaalt welke kader stellende uitspraken zodanig zijn geformuleerd dat deze bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormings- mogelijkheden op lokaal niveau. Deze zijn opgenomen in het Barro. In de visie worden ruimtelijke ontwikkelingen en infrastructuur sterker dan voorheen met elkaar verbonden.

Van de provincies en de gemeenten wordt gevraagd om de inhoud daarvan te laten doorwerken in de ruimtelijke besluitvorming. Zij zijn dus concreet normstellend bedoeld en worden geacht direct of indirect (dat wil zeggen door tussenkomst van de provincie) door te werken tot op het niveau van de lokale besluitvorming, zoals de vaststelling van bestemmingsplannen.

De hoofdlijn van de SVIR is dat het Rijk op het gebied van de ruimtelijke ordening terugtreedt en dat gemeenten en provincies op dit taakveld een meer prominente rol krijgen. In het SVIR staat centraal dat alleen nog een taak voor het Rijk is weggelegd wanneer sprake is van nationale baten en/of lasten, internationale verplichtingen (bijvoorbeeld werelderfgoederen) of provincie- c.q. land overschrijdende onderwerpen.

Het Rijk heeft 13 onderwerpen benoemd waar het, aan de hand van de bovenstaande criteria, een taak voor zichzelf ziet weggelegd. Door het nemen van verantwoordelijkheid ten aanzien van deze onderwerpen stelt het Rijk zich voor de middellange (2028) en lange termijn (2040) tot doel Nederland concurrerend, veilig en leefbaar te houden.

De onderwerpen die een nationaal belang betreffen zijn het creëren van een internationaal bereikbaar vestigingsklimaat, ruimte bieden voor het hoofdnetwerk van (duurzame) energievoorziening en het vervoer van stoffen via buisleidingen en een efficiënt gebruik van de ondergrond. Daarnaast zijn ook het creëren van een robuust hoofdnetwerk van weg, spoor- en vaarwegen, het beter benutten en in stand houden van het bestaande mobiliteitssysteem met bijbehorende hoofdinfrastructuur, het verbeteren van de milieukwaliteit, ruimte voor waterveiligheid en klimaatbestendige ontwikkeling, ruimte voor behoud en versterking van (inter)nationaal unieke cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten, ruimte voor een nationaal netwerk van natuur voor het overleven en ontwikkelen van flora- en faunasoorten en ruimte voor militaire terreinen en activiteiten van nationaal belang. Tenslotte vindt het Rijk zorgvuldige afwegingen en transparante besluitvorming bij ruimtelijke plannen belangrijk.

De structuurvisie is relevant wanneer de gemeente in haar bestemmingsplan ontwikkelingen mogelijk maakt die van nationaal belang zijn.

Toetsing

in dit plan worden geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Op het bestemmingsplan is geen van de onderwerpen die door het Rijk zijn aangemerkt als nationaal belang, concreet van toepassing.

3.1.3 Besluit en ministeriële regeling algemene regels ruimtelijke ordening (Barro, Rarro)

Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (hierna: Barro) vloeit voort uit de SVIR. Om de nationale belangen uit de SVIR door te laten werken in ruimtelijke plannen van lagere overheden is naast de SVIR het Barro in werking getreden. Het Barro omvat alle ruimtelijke rijksbelangen die juridisch doorwerken van provinciale en gemeentelijke ruimtelijke plannen.

Het gaat daarbij om het beschermen van de nationale belangen. Deze algemene regels, vastgelegd in het Barro, werken zoveel mogelijk direct door op het niveau van de lokale besluitvorming. Als directe doorwerking niet mogelijk is, is gekozen voor indirecte doorwerking via provinciaal medebewind.

Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) stelt regels omtrent de 14 aangewezen nationale belangen zoals genoemd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Deze 14 nationale belangen zijn:

1. Rijksvaarwegen;

2. Project Mainportontwikkeling Rotterdam;

3. Kustfundament;

4. Grote rivieren;

5. Waddenzee en waddengebied;

6. Defensie;

7. Hoofdwegen en landelijke spoorwegen;

8. Elektriciteitsvoorziening;

9. Buisleidingen van nationaal belang voor het vervoer van gevaarlijke stoffen;

10. Natuurnetwerk Nederland (voorheen Ecologische Hoofdstructuur);

11. Primaire waterkeringen buiten het kustfundament;

12. IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte);

13. Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde;

14. Ruimtereservering parallelle Kaagbaan.

3.1.4 Natura 2000

De Europese Unie heeft het initiatief genomen voor 'Natura 2000', een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de EU. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het EU-beleid voor behoud en herstel van biodiversiteit. Alle gebieden die zijn beschermd op grond van de Vogel- en/of Habitatrichtlijn zijn ook aangegeven als Natura 2000-gebied. Het is niet toegestaan om zonder vooraf toegekende vergunning nieuwe activiteiten in deze gebieden uit te voeren. Tussen Elsloo en Bunde ligt het Bunder- en Elslooërbos. De Grensmaas is de rivier de Maas die de grens vormt tussen België en Nederland. Het Geuldal wordt gekenmerkt door grote hoogteverschillen en het zuidoosten van de gemeente.

Afbeelding 3.11: situering Natura 2000-gebieden (bron: Atlas van de leefomgeving)

3.1.5 Waterbeleid

3.1.6 Archeologie

Verdrag van Malta

In 1992 ondertekende Nederland mede het zogenaamde Verdrag van Valletta (Malta). Dit verdrag heeft als doel de bescherming van het archeologisch erfgoed van Europa te bevorderen. Het Verdrag van Valletta (Malta) verplicht de Europese overheden tot het beschermen van archeologisch erfgoed door op verantwoorde wijze om te gaan met archeologische belangen in de ruimtelijke ordening. Hierbij wordt als uitgangspunt gehanteerd dat archeologische waarden in situ bewaard moeten blijven. Dat wil zeggen, dat er naar gestreefd moet worden om de waarden op de locatie te behouden. Als dit niet mogelijk blijkt, bijvoorbeeld bij bouwplannen, dan moeten de waarden worden opgegraven en ex situ worden bewaard (opgraven en bewaren in depot).

Van belang is dat door middel van veldonderzoek vroegtijdig inzicht wordt gegeven in de archeologische en cultuurhistorische waarden in het gebied. Op deze manier kunnen de aanwezige waarden bij de planontwikkeling voldoende worden gewaarborgd.

Het Verdrag van Valletta is vervolgens door vertaald in Nederlandse wet- en regelgeving.

Wet op de Archeologische Monumentenzorg

In Nederland heeft dit geleid tot een herziening van de Monumentenwet 1988, alsmede tot een aanvulling op, of wijziging van, bepaalde artikelen in enkele andere wetten. Deze wijzigingswet is beter bekend als de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Wamz), die op 1 september 2007 van kracht werd. Sinds de inwerkingtreding van deze wet is de gemeente verantwoordelijk voor het archeologiebeleid en heeft de provincie zich hiervan teruggetrokken.

De Monumentenwet regelt de bescherming van archeologisch erfgoed in de bodem, de inpassing ervan in de ruimtelijke ontwikkeling en de financiering van opgravingen: ‘de veroorzaker betaalt’.

In de Wet op de Archeologische Monumentenzorg is een raamwerk gegeven dat regelt hoe Rijk, provincies en gemeenten om moeten gaan met het aspect archeologie in ruimtelijke plannen.

Het belangrijkste doel van de wet is het behoud van het bodemarchief in situ (ter plekke), omdat de bodem de beste garantie biedt voor een goede conservering van de archeologische waarden. Het is verplicht om in het proces van ruimtelijke ordening tijdig (al vroeg in het proces) rekening te houden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische waarden. Op die manier komt er ruimte voor overweging van archeologievriendelijke alternatieven. De eigen rol van de overheden wordt hierbij steeds belangrijker. Gemeenten moeten rekening houden met archeologie bij nieuwe plannen.

Belangrijke punten in de wet zijn onder andere:

• Zorgplicht voor alle overheidslagen, met name gemeenten.
• De beheersverordening is het instrument waarbinnen de archeologische monumentenzorg kan worden geregeld. Via de beheersverordening kunnen voorwaarden en regels worden verbonden aan omgevingsvergunningen en afwijkingen.
• De veroorzaker is financieel en operationeel verantwoordelijk voor de archeologische monumentenzorg.
• Expliciete verplichting voor overheden en uitvoerende instanties tot terug melden van resultaten van het archeologisch (voor-)onderzoek.

Erfgoedwet

Op 1 juli 2016 is de Erfgoedwet in werking getreden. De wet bundelt bestaande wet- en regelgeving voor behoud en beheer van het cultureel erfgoed en vervangt 6 wetten en regelingen op het gebied van cultureel erfgoed, waaronder de Monumentenwet 1988. De uitgangspunten uit het Verdrag van Valletta (Malta) blijven in de Erfgoedwet de basis van de omgang met archeologie. Gemeenten houden een belangrijke rol in het archeologische stelsel. In bestemmingsplannen houden ze rekening met (te verwachten) archeologische waarden. De belangrijkste verandering voor archeologen is de vervanging van de opgravingsvergunning door een wettelijk geregelde certificering. Dit moet garanderen dat archeologisch onderzoek en opgravingen volgens professionele kwaliteitsnormen worden uitgevoerd.

Een aantal onderdelen van de Erfgoedwet gaat over naar de Omgevingswet. Tot de inwerkingtreding van de Omgevingswet blijven deze onderdelen van kracht binnen het overgangsrecht van de Erfgoedwet. Voor archeologie gaat het onder meer om:

• het meewegen van het archeologische belang bij het opstellen van bestemmingsplannen;
• de mogelijkheid om voorschriften te verbinden aan de omgevingsvergunning ter bescherming van archeologie;
• de mogelijkheid van de Minister van OCW om bij (dreigende) schade aan archeologische monumenten na een toevalsvondst voorschriften te stellen aan de uitvoering van de werkzaamheden of die stil te leggen;
• de mogelijkheid van het bevoegd gezag of de Minister van OCW om toegang tot een terrein af te dwingen om archeologisch onderzoek te kunnen doen.

In deze toelichting wordt op het aspect externe archeologie nader ingegaan in paragraaf 4.3.2.

3.1.7 Cultuurhistorie

Visie erfgoed en ruimte ‘Kiezen voor karakter’ (juni 2011) In de Visie erfgoed en ruimte 'Kiezen voor karakter' zet het Rijk uiteen hoe cultureel erfgoed wordt geborgd in de ruimtelijke ordening voor de periode 2011-2015. De moderne monumentenzorg is ontwikkelings- en gebiedsgericht. Bovendien vindt het Kabinet samenwerking met publieke en private partijen van belang.

In de Visie wordt het karakter van Nederland gevat in vier kenmerkende eigenschappen: waterland, stedenland, kavelland en vrij land. De gebiedsgerichte omgang met erfgoed vergt dat deze karakteristieken worden verbonden met opgaven uit andere sectoren en dat de economische, sociaal-culturele en ecologische kracht van het erfgoed beter wordt uitgebaat.

Veranderingen in de monumentenzorg en de ruimtelijke ordening geven burgers en bedrijven meer ruimte en geven decentrale overheden meer vrijheden en verantwoordelijkheden. Iedere overheidslaag staat voor de taak zijn belangen zo veel mogelijk vooraf kenbaar te maken en waar nodig met regels te borgen. Het rijk is daarnaast verantwoordelijk voor een goed functionerend stelsel. Provincies krijgen een centrale rol in de gebiedsgerichte belangenafweging en gemeenten verbinden gevolgen aan een gebiedsgerichte analyse van erfgoedwaarden bij het opstellen van ruimtelijke plannen.

Het Rijk heeft gekozen voor vijf prioriteiten van het gebiedsgerichte erfgoedbeleid in de komende jaren:

1. werelderfgoed: de samenhang borgen en de uitstraling vergroten;

2. eigenheid en veiligheid: zee, kust en rivieren;

3. herbestemming als (stedelijke) gebiedsopgave: met focus op groei en krimp;

4. levend landschap: synergie tussen erfgoed, economie en ecologie;

5. en wederopbouw: het tonen van een tijdperk.

In deze toelichting wordt op het aspect cultuurhistorie nader ingegaan in paragraaf 4.3.1.

3.1.8 Wet milieubeheer

Op de grond van hoofdstuk 7 van de Wet milieubeheer (Wm), in samenhang met het Besluit milieueffectrapportage (Besluit m.e.r.), moet bij de initiatieven voor bepaalde activiteiten worden beoordeeld of er sprake is van milieueffecten.

In onderdeel C en D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van de omgevingsvergunning planmer-plichtig, projectmer-plichtig of m.e.r.-beoordelingsplichtig zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen. Daarnaast dient het bevoegd gezag bij de betreffende activiteiten die niet aan de bijbehorende drempelwaarden voldoen, na te gaan of sprake kan zijn van belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu, gelet op de omstandigheden als bedoeld in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. Deze omstandigheden betreffen de kenmerken en plaats van de projecten en de kenmerken van potentiële effecten.

In deze toelichting wordt op het aspect m.e.r.-beoordeling nader ingegaan in paragraaf 4.9.

3.1.9 Overig wettelijk kader

Bij het opstellen van ruimtelijke plannen is diverse (milieu)wetgeving van toepassing, waaronder de Wet luchtkwaliteitseisen, (Wamz), de Natuurbeschermingswet, Besluit externe veiligheid, Wet geluidhinder, etc.

3.1.10 Conclusie rijksbeleid

De bestaande planologische situatie binnen de gemeente wordt geconsolideerd. Daarmee is het plan passend binnen het rijksbeleid. Het plan sluit aan bij de doelstellingen van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en heeft als doel het creëren van een leefbare en veilige omgeving waarin de aanwezige natuurlijke en cultuurhistorische waarden worden ingezet als dragers.

3.2.1 Provinciale omgevingsvisie Limburg (POVI)

Op 1 oktober 2021 hebben Provinciale Staten van Limburg de Omgevingsvisie Limburg (hierna: POVI) vastgesteld, met inachtneming van de aanvaarde amendementen. De POVI vervangt het in 2014 vastgestelde Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL2014) en is via een interactief proces met overheden, semi-overheden, belangenorganisaties en burgers opgesteld. De POVI is in werking getreden op 25 oktober 2021.

De POVI is een strategische en lange termijn visie (2030-2050) op de fysieke leefomgeving. De POVI kijkt echter breder dan enkel naar de fysieke leefomgeving. Dat wil zeggen dat de visie ook ingaat op onderwerpen als gezondheid en veiligheid, economie en sociale aspecten. Dit in onderlinge samenhang en met oog voor de internationale context waarin Limburg zich bevindt. De opzet en scope van de Omgevingsvisie (fysieke leefomgeving in brede zin) sluiten aan bij de nieuwe Omgevingswet (beoogde inwerkingtreding per 01-01-2023).

Er is één Provinciale Omgevingsvisie voor het grondgebied van Limburg. Deze omgevingsvisie is opgebouwd uit met elkaar samenhangende en afgestemde (beleids-)modules, zowel gebiedsgericht als thematisch. In de Omgevingswet zijn geen regels gesteld over een verplichting tot actualiseren of een (vaste) termijn waarbinnen een actualisatie van de Omgevingsvisie moet plaatsvinden. Dit biedt de flexibiliteit om, (als dat nodig is) via partiële herzieningen één of meerdere modules van de Omgevingsvisie aan te passen, waarbij de integraliteit van de Omgevingsvisie in de gaten gehouden moet worden. Impulsen hiertoe kunnen voortkomen uit nieuwe college- of coalitieprogramma’s, maatschappelijke ontwikkelingen, monitoring en evaluatie, en wetgeving. De geconsolideerde Omgevingsvisie bevat voor alle modules altijd de actuele versies.

Bij de operationalisering van beleidsdoelen uit een omgevingsvisie spelen programma’s een belangrijke rol. Een programma kan een sectoraal of gebiedsgericht karakter hebben en kan verschillende elementen bevatten. Het kan ook kaders stellen voor de uitoefening van bevoegdheden door het bestuursorgaan dat het programma vaststelt.

Een programma bevat voor één of meer onderdelen van de fysieke leefomgeving:

• een uitwerking van het te voeren beleid voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud daarvan;
• maatregelen om aan één of meer omgevingswaarden te voldoen of één of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken.

Overheden kunnen kiezen hoe en waarvoor ze programma’s inzetten. Een omgevingsvisie kan globaal worden gehouden. Het beleid wordt dan verder uitgewerkt in programma’s. Met een specifieke omgevingsvisie kan juist minder met programma’s worden gewerkt. Limburg kiest voor een Omgevingsvisie op hoofdlijnen, waardoor er ruimte is om in samenhang met de vierjaarlijkse bestuurscyclus accenten en prioriteiten te bepalen. Dit kan waar nodig in combinatie met het op onderdelen (modulair) actualiseren van de Omgevingsvisie. Het ligt voor de hand dat wanneer een projectbesluit wordt voorbereid of wanneer de Omgevingsverordening wordt aangepast, dit in de omgevingsvisie of in een programma wordt aangekondigd.

Voor enkele onderwerpen zijn programma’s wettelijk voorgeschreven ter implementatie van EU-richtlijnen. Voor de Provincie zijn vier programma’s verplicht:

• Actieplan geluid;
• Regionaal Waterprogramma;
• Beheerplannen voor Natura 2000-gebieden;
• Programma’s bij dreigende overschrijding van omgevingswaarde (zwaveldioxiden of stikstof)

Afbeelding 3.13: uitsnede uit Omgevingsvisie Limburg

Het Omgevingsbeleid voor Zuid-Limburg richt zich op het koesteren en verder uitbouwen van de sterke punten uit de profielschets en tegelijkertijd op een strategie om de zwakke punten aan te pakken.

De regio biedt een bijzonder aantrekkelijke omgeving om te wonen, te werken en te recreëren, voor zowel inwoners als toeristen. De regio trekt nieuwe inwoners aan, want het op peil houden van het inwoneraantal draagt bij aan het behoud en het verbeteren van een brede welvaart.

Gezien de stapeling van grote opgaven én kansen in een gebied met een bijzonder karakter en de opkomst van thema’s met (soms nog onbekende) ruimtevragen, onderscheiden we hier opgaven in vier lagen, met elk een verschillend gericht beleid. Deze vier lagen zijn:

• Landelijk gebied;
• Duurzame mobiliteit;
• Regionale centra en grote werklocaties;
• Stedelijk gebied.

Het Omgevingsbeleid voor Zuid-Limburg richt zich op het koesteren en verder uitbouwen van de sterke punten uit de profielschets en tegelijkertijd op een strategie om de zwakke punten aan te pakken. De regio biedt een bijzonder aantrekkelijke omgeving om te wonen, te werken en te recreëren, voor zowel inwoners als toeristen. De regio trekt nieuwe inwoners aan, want het op peil houden van het inwoneraantal draagt bij aan het behoud en het verbeteren van een brede welvaart.

Zuid-Limburg beschikt over een uniek en prettig leefklimaat waar twee omgevingen op te zoeken zijn: zowel een snelle stedelijke omgeving als een rustige, ontspannen, natuurlijke en natuurrijke omgeving. Daarnaast zijn er suburbane gebieden die een groen en aantrekkelijk woonmilieu bieden. Bij de ontwikkeling geeft het principe 'meer stad, meer land' richting. In het unieke buitengebied zijn de bijzondere landschappelijke kwaliteiten in combinatie met een hoge dichtheid aan cultuurhistorische elementen en een omgeving van onthaasting in stand gehouden, waardoor het gebied van grote waarde is voor de regio. Het (ruimtelijk) raamwerk, waarbij de focus ligt op het borgen van de kwaliteit van het landelijk gebied, de relatie stad-land, duurzame mobiliteit en een klimaatbestendig landschap, is goed op orde.

Landelijk gebied

Het landelijk gebied staat voor grote integrale transitieopgaven. Het reliëf, de cultuurhistorische elementen en (cultuurhistorische) gebouwen, het groene karakter en het contrast tussen open en gesloten gebieden vormen de landschappelijke kernkwaliteiten. Deze kwaliteiten worden goed beschermd, beheerd en ontwikkeld.

Verder zal er sprake zijn van het verder versterken van het hoogwaardig landschappelijk raamwerk dat gevormd wordt door het Natuurnetwerk en de groenblauwe mantel met het Maasdal, beekdalen, hellingen, droogdalen en stad-landzones. In de groenblauwe mantel ligt tevens een belangrijk deel van de wateropgave. In de zuidelijke Maasvallei wordt de hoogwateropgave van de Maas uitgewerkt via een integrale aanpak. Daarnaast wordt het regionaal watersysteem aangepakt via landschappelijke maatregelen, waardoor onder andere het risico op wateroverlast afneemt. De beekdalen worden hiervoor klimaatrobuust ingericht met een integraal en extensief beheer. Door het landschap in de beekdalen en op de hellingen te verruwen, door extensivering, door een andere wijze van grondgebruik en grondbewerking, door bosontwikkeling en de aanleg van grotere landschapselementen, kan het water beter worden vastgehouden. De infiltratiecapaciteit van de bodem wordt daarmee vergroot. Tegelijkertijd wordt hiermee invulling gegeven aan de opgave voor de instandhouding en het versterken van de biodiversiteit en bosaanleg.

Op de hellingen en op de randen van de plateaus maken bosontwikkeling en grote landschapselementen het landschap meer besloten. Hierdoor worden de aanwezige verblijfsrecreatieterreinen beter landschappelijk ingepast en wordt het water beter vastgehouden. Dit levert een effectieve bijdrage aan de grondwatervoorraad en het voorkomen van droogte. Deze bronmaatregelen hebben ook een positief effect op de verbetering van de bodem. Ze bevorderen de bodemvruchtbaarheid en de duurzaamheid van de landbouw. Het landschappelijk raamwerk vormt ook de belevingsroute van de cultuurhistorie. De routestructuren in het raamwerk worden internationaal en strategisch ontsloten en versterkt voor met name het langzame verkeer.

Landbouw

De landbouw is en blijft de belangrijkste beheerder van het landelijk gebied. De toekomstige landbouw richt zich meer op kleinschaligheid, klimaatadaptatie, precisielandbouw, korte afzetlijnen, het sluiten van kringlopen en herstel van de biodiversiteit. Er wordt ingezet op ketensamenwerking, met aandacht voor regionale en lokale productie en een circulaire distributieketen

Vrijetijdseconomie

De vrijetijdseconomie wordt beter verbonden aan het bewaken en verhogen van de kwaliteit van het Zuid-Limburgse landschap. Duurzaamheid is hierbij belangrijk, daarom worden toerisme en recreatie met respect voor mens en omgeving ontwikkeld.

Wonen in kernen

Woningbouw is selectief gericht op nieuwbouw voor specifieke doelgroepen en segmenten met evidente behoeften, waarin de bestaande woningvoorraad onvoldoende voorziet. In principe worden geen nieuwe uitbreidingsgebieden gerealiseerd. De focus is vooral gericht op transformatie binnen bestaand bebouwd gebied en voorzien wordt in een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving een belangrijke opgave.

Wonen en leefomgeving

Voor wonen staan voor een belangrijk deel de gemeenten aan de lat. De werkwijze voor wonen is vanaf 2015 gegroeid en per regio vastgelegd in bestuursafspraken tussen de gemeenten en de Provincie. De essentie van deze werkwijze is dat de gemeenten in regionaal verband per thema de kaders uit de provinciale omgevingsvisie (ambitie, opgave, principes) concretiseren tot gezamenlijke (inter)gemeentelijke programma’s (voorheen structuurvisies of visies), waarvan de essenties onderdeel worden van de gemeentelijke omgevingsvisies. De Provincie is nauw betrokken bij deze uitwerkingen. De vaststelling vindt evenwel plaats door gemeenteraden/ besturen. De bestuursafspraken gaan over de totstandkoming, uitwerking, uitvoering, borging, naleving en monitoring van deze regionale uitwerkingen. De regionale aanpakken maken maatwerk per regio (Zuid-Limburg) mogelijk.

Er is sprake van zowel kwalitatieve als kwantitatieve opgaven op de woningmarkt en van een trage doorstroming. Deze opgaven verschillen per regio. Ook de betaalbaarheid van woningen staat onder druk.

Op het gebied van wonen en leefomgeving liggen regionaal bepaalde uitdagingen én kansen. Limburg scoort op het punt van besteedbaar inkomen, arbeidsparticipatie, sociale contacten, vertrouwen en gezondheid beduidend slechter dan het Nederlands gemiddelde. Daarom kijkt de provincie met haar beleid voor wonen niet alleen naar de woonbehoefte en de kwaliteit en betaalbaarheid van de woning én de woon- en leefomgeving, maar wordt gekozen voor een bredere aanpak. Er is een ambitie om de brede welvaart van de Limburger te verbeteren. Daarbij zijn er ook kansen om een bijdrage te leveren aan de klimaat-, energie-, verduurzamings-, ruimtelijke- en mobiliteitsopgaven die er voor de woningmarkt en in de bebouwde omgeving liggen.

De woningbehoeften van de Limburgers veranderen. Daarom wordt gekozen voor een goed doordacht, flexibel beleid op hoofdlijnen. Hiermee wordt ingespeeld op de huidige opgaven én de te verwachten uitdagingen in de toekomst. De woonbehoeften van de inwoners van Limburg zijn hierbij leidend.

De grootste opgave op korte- en middellange termijn zit in het toekomstgeschikt maken van de verouderde en niet-courante bestaande woningvoorraad. Conjuncturele ontwikkelingen en migratiestromen beïnvloeden vraag en aanbod op de woningmarkt. Daarnaast zien we dat de woonvraag verandert waardoor het woningaanbod niet altijd aansluit op de vraag. Daardoor is er op korte termijn een vraag naar woningen voor specifieke doelgroepen en lokaal een overschot aan incourante plannen en woningen. Voor zover (harde en zachte) planvoorraad voorziet in de mogelijkheid om woningen te bouwen waar niet langer behoefte aan is, zal de Provincie in overleg met de gemeenten onderzoeken hoe deze planvoorraad aangepakt kan worden. Hiertoe is reeds in POL2014 een oproep gedaan aan gemeenten, die Limburg breed nog niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Het gevolg is dat woningbouwplannen waaraan dringend behoefte bestaat, niet kunnen worden toegevoegd vanwege een te grote voorraad aan niet meer actuele plannen die niet meer aansluiten bij de behoefte.

Volgens de huidige prognoses worden vanaf ongeveer 2030 overschotten in de woningvoorraad verwacht. Lokaal zijn die er nu al of ontstaat dit overschot juist later. Getalsmatig zijn er voldoende woningen en liggen er meer dan genoeg plannen klaar. Kwalitatief gezien zijn dit echter niet overal de juiste woningen en de juiste plannen. Met name in de middenhuur en sociale huur is er een steeds diverser wordende groep mensen aangewezen op nieuwe woon(zorg)concepten. Daarnaast is er behoefte aan passende, en mogelijk tijdelijke, huisvesting voor bijvoorbeeld internationale werknemers, vluchtelingen, statushouders en woonurgenten.

Limburg kent daarnaast een relatief oude, incourante woning- en planvoorraad. Deze woningen moeten toekomst- en levensloopbestendig én verduurzaamd worden. gedacht wordt hierbij aan bijvoorbeeld isoleren, het plaatsen van zonnepanelen en woningen van het gas halen. Dit leidt tot sloop- en/of herstructureringsopgaven in centra, buurten, wijken, dorpen en het buitengebied, om daarmee de woningvoorraad up-to-date en passend bij de woonbehoefte te maken. Bovendien wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de sociaal-economische en gezondheidssituatie van de inwoners en het voorkomen van segregatie.

Ook de betaalbaarheid van woningen blijft een belangrijk aandachtspunt. Voor sommige doelgroepen nemen kansen op de woningmarkt af. Dit komt door stijgende huurprijzen en hoge inkomenseisen, lossere arbeidsrelaties, passend toewijzen, hogere studieschulden, strengere hypotheekeisen en weinig doorstroming.

Door het in balans brengen van vraag en aanbod kan een tekort aan woningen voor bepaalde doelgroepen worden voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op ongewenste leegstand met de bijbehorende ondermijnings- en leefbaarheids- problemen.

De woonkwaliteit voor mensen is niet alleen afhankelijk van de woning zelf. Ook sociaal-economische omstandigheden, gezondheid, leefbaarheid, het voorzieningenniveau, de bereikbaarheid en een veilige omgeving zijn van belang. Leegstand, criminele activiteiten, ondermijning of verloedering en eenzijdig samengestelde woongebieden hebben invloed op de leefbaarheid en kunnen de kloof in de samenleving vergroten. Gemengde wijken met ruimte voor verschillende leefstijlen dragen bij aan een sterker sociaal weefsel en kunnen bijdragen aan het voorkomen van sociale problemen.

Schone lucht, de nabijheid van groen - ook om hittestress tegen te gaan-, voorzieningen om wateroverlast tegen te gaan bij extreme buien en de kwaliteit van de openbare ruimte dragen bij aan de omgevingskwaliteit.

Ambitie

Samen met haar partners wil de provincie een voortreffelijke woon- en leefomgeving realiseren; een leefomgeving waar mensen zich prettig voelen. Het is belangrijk dat mensen kunnen wonen in een zelfgekozen woning en woonomgeving (die past bij hun mogelijkheden en levensfase) waar ze zich thuis voelen. Dit doen we door toe te werken naar een toekomstbestendige Limburgse woningmarkt met voldoende woningen van de juiste kwaliteit op de juiste plek, die waar mogelijk op het juiste moment beschikbaar én betaalbaar zijn.

De provincie faciliteert flexibiliteit op de woningmarkt én stimuleert flexibele woonvormen waardoor aan de veranderende woonwensen en –behoeften van een diverse groep mensen tegemoet kan worden gekomen in zowel de bestaande bouw als nieuwbouw.

Door in samenhang naar woonopgaven te kijken, legt de provincie op wijk- en buurtniveau de juiste verbindingen tussen sociale en fysieke woonopgaven (wonen, zorg, welzijn en leefbaarheid) en een duurzame, veilige en gezonde leefomgeving met gevarieerde woonmilieus. Daarmee wordt verdere segregatie voorkomen en vindt ruimtelijk sturing plaats door te prioriteren op inbreiding (herstructurering/ herbestemming), conform de principes van de Ladder voor duurzame verstedelijking.

Waarvoor wordt gekozen?

• De POVI is het richtinggevende kader op hoofdlijnen. Daarnaast worden nadere uitwerkingen gemaakt op basis van regionale en lokale woonbehoeften, zoals de Limburgse Agenda Wonen 2020-2023. Deze meer gerichte uitwerkingen zijn noodzakelijk in provinciale, regionale en/of gemeentelijke programma's, agenda's en instrumenten. Enerzijds omdat de woningbehoefte verandert en anderzijds omdat er lokale en regionale verschillen zijn in de opgaven ten aanzien van woon- en leefomgeving. Zo bieden we flexibiliteit om opgaven gericht op te pakken en bij te sturen
• Vanwege het brede maatschappelijke belang van de opgave is gekozen voor een agenderende, stimulerende, meesturende en verbindende rol. In hoofdzaak acteert de provincie vanuit toegevoegde waarde, meestal ondersteunend en aanvullend aan die de partners en via de inzet van (financieel en juridisch) instrumentarium. Indien nodig worden provinciale instrumenten ingezet.
• Monitoring vormt de basis voor regionale samenwerking. Provinciale monitoring is belangrijk om de Limburgse en regionale woonopgave voortdurend in beeld te hebben. Op basis daarvan kunnen gemotiveerd provinciale en regionale uitwerkingen voor het beleidsveld wonen worden gemaakt. Daarnaast kunnen de regio’s op basis van de monitoringsgegevens hun programmering maken en afstemmen.
• De woningbouwontwikkelingen worden benaderd vanuit een brede maatschappelijke context. Dit vraagt een integrale aanpak van locaties en gebieden in de vorm van herstructurering en transformatie/herbestemming in centra, buurten, wijken, dorpen en het buitengebied. Bij het nemen van keuzes wordt rekening gehouden met samenhangende belangen zoals leegstand bij detailhandel, kantoren, maatschappelijk vastgoed, monumenten, etc. Daarnaast wordt de woningopgave altijd bezien in samenhang met veiligheid en leefbaarheid. Met het stimuleren van natuur inclusief en circulair bouwen, de verduurzamingsopgave en het levensloopbestendig maken van bestaande en nieuwe woningen, vraagt de provincie om gebruik te maken van meekoppelkansen voor een klimaatbestendige en -adaptieve woonomgeving.
• Via het principe van de Ladder voor duurzame verstedelijking wordt de ruimte in bestaand bebouwd gebied optimaal benut, zowel kwantitatief als kwalitatief. Dat betekent dat eerst leegstaand vastgoed hergebruikt en herbestemd wordt in lijn met de Limburgse principes. Daarvoor wordt samengewerkt met andere beleidsvelden. Wonen is in beginsel alleen maar toegestaan in bestaand bebouwd gebied. Hierop kunnen – tijdelijke – uitzonderingen worden gemaakt in de vorm van flexibele woonvormen. Voorbeelden hiervan zijn tijdelijk permanente bewoning toestaan in recreatieparken toestaan voor de huisvesting van internationale werknemers en/of woonurgenten voor de duur van maximaal tien jaar en onder (nader te bepalen) voorwaarden als verdienmodel voor toekomstige herontwikkeling of sanering van het park, of het herbestemmen van monumentale bebouwing in het buitengebied zijn hiervan voorbeelden (zie hiervoor ook het hoofdstuk Economie). Deze uitzondering – hoewel niet tijdelijk – geldt ook voor Ruimte voor Ruimte woningen.
• Waar nodig wordt samen met ondernemers ruimte gemaakt voor arbeidsmigratie met leefbare huisvesting voor tijdelijke internationale werknemers en goede integratie van ‘nieuwe Limburgers’. Gemeenten worden geholpen om op een goede wijze de huisvesting te organiseren waarbij toegewerkt wordt naar één keurmerk, namelijk het keurmerk van de Stichting Normering Flexwonen (SNF).

Toetsing

De bestaande planologische situatie binnen de gemeente wordt geconsolideerd. Daarmee worden met onderhavig bestemmingsplan de beleidsdoeleinden van de provincie niet belemmerd.

3.2.2 Omgevingsverordening Limburg

Algemeen

Met de komst van de Omgevingswet is een nieuwe omgevingsverordening nodig die past binnen de kaders en het instrumentarium van de Omgevingswet. Hoewel het ontwerp van de Omgevingsverordening Limburg (2021) hoofdzakelijk een beleidsneutrale omzetting van de Omgevingsverordening Limburg 2014 is, staan er enkele nieuwe of inhoudelijk aanmerkelijk gewijzigde onderwerpen in. Het gaat hier om instructieregels aan gemeenten op het gebied van wonen, zonne-energie, na-ijlende effecten van de steenkoolwinning en huisvestingsnormen voor internationale werknemers. Deze nieuwe en gewijzigde onderdelen vinden hun oorsprong in de POVI.

Op 17 december 2021 hebben Provinciale Staten van Limburg de Omgevingsverordening Limburg (2021) vastgesteld. Doordat de inwerkingtreding van de Omgevingswet echter is uitgesteld tot 1 januari 2023 wordt daarmee automatisch de inwerkingtreding van de Omgevingsverordening Limburg ook uitgesteld tot die datum. Tot die tijd blijft de Omgevingsverordening Limburg 2014 gelden.

In de Omgevingsverordening Limburg staan regels op het gebied van milieu, wegen, water, grond, landbouw, natuur, wonen en ruimte. Alle regels die betrekking hebben op het omgevingsbeleid zijn ondergebracht in één verordening. De Omgevingsverordening bevat grofweg twee typen regels:

• instructieregels gericht tot gemeenten of het waterschap;
• regels voor activiteiten die rechtstreeks voor een ieder gelden of voor specifieke doelgroepen.

Instructie regels gemeenten

In de Omgevingsverordening Limburg staan instructieregels die gemeenten in acht moeten nemen als zij een omgevingsplan vaststellen of wijzigen. In artikel 2.1.1 van de Omgevingsverordening Limburg 2014 was bepaald dat de instructieregels die waren opgenomen in hoofdstuk 2 van die verordening niet alleen voor ‘bestemmingsplannen’ golden, maar breder voor ‘ruimtelijke plannen’. Hieronder werden niet alleen bestemmingsplannen begrepen, maar onder meer ook wijzigings-of uitwerkingsplannen, beheersverordeningen en omgevingsvergunningen waarmee werd afgeweken van het bestemmingsplan.

Een soortgelijke bepaling in de omgevingsverordening is onder de Omgevingswet niet meer nodig. Voor een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit geldende instructieregels namelijk rechtstreeks op grond van de artikelen 8.0b en 8.0c van het Besluit kwaliteit leefomgeving. Deze artikelen bepalen dat de instructieregels van de Omgevingsverordening voor het vaststellen van een omgevingsplan, overeenkomstig worden toegepast als beoordelingsregel bij het beoordelen van een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.

De overeenkomstige toepassing van de instructieregels bij een omgevingsvergunning voor een binnenplanse omgevingsplanactiviteit is niet expliciet geregeld, maar dat is ook niet nodig. Immers het hele omgevingsplan, inclusief binnenplanse vergunningstelsels en daarbij horende beoordelingsregels, moet voldoen aan de instructieregel zoals opgenomen in de omgevings- verordening. De overige ‘ruimtelijke besluiten’ die artikel 2.1.1 van de Omgevingsverordening Limburg 2014 noemde, hebben onder de Omgevingswet geen vergelijkbare opvolger gekregen.

Sinds de provinciale omgevingsverordening van 2014 is er veel veranderd ten aanzien van de woningmarkt en daarom ook ten aanzien van het woningmarktbeleid. Samenwerking in de regio blijft belangrijk en om aan de actuele vraag te voldoen is het belangrijk om waar mogelijk belemmeringen weg te nemen. De provincie Limburg beschikt over meer dan voldoende planvoorraad om aan de kwantitatieve vraag te voldoen (2x meer planvoorraad dan de vraag). Of met deze bestaande planvoorraad voldaan kan worden aan de kwalitatieve vraag is niet altijd duidelijk. Daarbij zijn veel gemeenten na de vaststelling van het bestemmingsplan sterk afhankelijk van de bereidheid van de ontwikkelaar/initiatiefnemer om tot realisatie van de woningen te komen. Om van de woningen op papier echte woningen te maken, om te stimuleren dat plannen worden gerealiseerd, in heel Limburg, in steden en op het platteland, is er een realisatie termijn voor woningbouwplannen in de omgevingsverordening opgenomen.

Er is een onderscheid gemaakt in plannen die onherroepelijk en nog niet gerealiseerd zijn (op de plank liggen) en plannen die vanaf 2022 in procedure gaan (nieuwe woningbouwplannen). Zo dienen alle onherroepelijke en niet gerealiseerde plannen van vóór 2015, vóór 2025 te zijn gerealiseerd. Indien realisatie niet plaatsvindt, dan zal de gemeente deze plannen voor die termijn heroverwegen. Voor alle woningbouwplannen die tussen 2015 en 2021 onherroepelijk zijn geworden, geldt dat ze uiterlijk in 2029 dienen te zijn gerealiseerd en anders door de gemeente worden heroverwogen. Voor alle nieuwe woningbouwplannen die vanaf 2022 door de gemeente worden vastgesteld, geldt dat ze binnen vijf jaar dienen te worden gerealiseerd. Heeft de realisatie niet plaatsgevonden, dan worden ze door de gemeente heroverwogen.

Voor onherroepelijke niet gerealiseerde woningbouwplannen en nieuwe niet gerealiseerde woningbouwplannen geldt dat de gemeentelijke heroverweging plaatsvindt op basis van de dan geldende actuele kwalitatieve en kwantitatieve behoefte en de dan geldende regionale afspraken en samenwerking. Dankzij de Limburg brede realisatie termijn wordt een toename van de realisaties verwacht. Dankzij de Limburg brede heroverweging kunnen de gemeenten gelijktijdig optrekken en enerzijds bepalen of het plan wordt voortgezet en binnen afzienbare tijd wordt gerealiseerd, of anderzijds bepalen dat het plaats maakt voor een andere passende functie. Daarmee tevens ook plaats makend voor andere woningbouwplannen. De belangrijkste gemeentelijke belemmeringen, afhankelijkheid van derden en de eeuwige houdbaarheid van papieren plannen, worden met de instructieregels in de omgevingsverordening weg genomen. Gesteund door de andere instrumenten die de provincie en het Rijk inzetten, wordt de slagingskans van onze gezamenlijke wens om te zorgen voor de realisatie van ‘de juiste woning, op de juiste plek, op het juiste moment’ vergroot.

Met deze actualisatieplicht in twee stappen, wordt gestuurd op de planvoorraad die past bij de actuele kwalitatieve en kwantitatieve behoefte, welke tevens ook binnen afzienbare tijd wordt gerealiseerd en anders plaats maakt voor andere woningbouwplannen of functies.

Figuur 3.14: uitsnede van kaart 10 'Wonen, werken en recreëren' (bron: Ontwerp Omgevingsverordening Limburg)

Instructieregels voor waterschap

Vanuit de provincie gelden voor regionale oppervlaktewateren omgevingswaarden, ofwel “normen” voor wateroverlast. Het waterschap is de beheerder van de regionale wateren. Vanuit die positie dient(alleen) het waterschap concrete maatregelen te nemen om de afvoer- en bergingscapaciteit van een regionaal oppervlaktewater te vergroten. Daarom moet het waterschap voldoen aan de provinciale normen voor wateroverlast.

Op grond van artikel 2.10, eerste lid van de Omgevingswet moet een omgevingswaarde worden geduid als een resultaatverplichting, inspanningsverplichting of een andere, te omschrijven verplichting. Op grond van de hieronder beschreven aspecten is de omgevingswaarde geduid als resultaatverplichting:

• het beleid omtrent de normering zoals opgenomen in het Provinciaal Waterprogramma als continuering van het voorgaande Provinciale Waterplan;

• de concrete wijze waarop de normering is vastgelegd in de Omgevingsverordening, waarbij is afgewogen of de te treffen maatregelen haalbaar en betaalbaar, landschappelijk inpasbaar en ecologisch duurzaam zijn;
• de mogelijkheid om de normering aan te passen op basis van de periodieke beoordeling van de regionale wateren als bedoel in artikel 3.1, tweede lid.

Tevens is bepaald dat op grond van artikel 2.10, tweede lid van de Omgevingswet dat aan de resultaatsverplichting om te voldoen aan de normering uiterlijk in 2035 moet zijn voldaan. Hierbij is rekening gehouden met de complexiteit van de opgave, met name in het Zuid-Limburgse Heuvelland en de omvang van de kosten.

De omgevingswaarden geven de maximaal toelaatbare kans op overstroming per jaar van aangewezen gebieden aan. Ze zijn gericht op extreme situaties: neerslag- en afvoersituaties die niet vaak voorkomen. Deze omgevingswaarden geven afhankelijk van de functie van het gebied en van het oppervlaktewater aan, aan welke normen de bescherming tegen wateroverlast moet voldoen. Bij de uitvoering van maatregelen om aan deze normen te voldoen wordt rekening gehouden met de gevolgen van het extremer wordende weer, met meer hoosbuien en daardoor een grotere kans op wateroverlast. Bij de normstelling wordt het uitgangspunt gehanteerd dat maatregelen haalbaar en betaalbaar, landschappelijk inpasbaar en ecologisch duurzaam zijn. De normering regionale wateroverlast bepaalt de opgave inzake wateroverlast door het waterschap.

De locaties met een gemiddelde overstromingskans van 1:100 voor bebouwing in bebouwde kernen (donkerrood) behalve langs beken en in de droogdalen in beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg. Daarbij geldt dat:

• de norm voor bebouwing alleen geldt voor woonbebouwing, bedrijven en niet voor overige terreinen in stedelijk gebied;
• de norm voor bebouwing alleen geldt voor water dat over de drempel van bebouwing naar binnen stroomt.

Afbeelding 3.15: uitsnede van kaart 3 'Omgevingswaarden - wateroverlast' (bron: Ontwerp Omgevingsverordening Limburg)

Het waterschap is verantwoordelijk voor het realiseren van de bescherming volgens de normen. Daarbij dient het waterschap de maatregelen zodanig te ontwerpen, dat deze ook in het verwachte klimaat van 2050 nog voldoen aan de geldende normen uit de Omgevingsverordening. Daarbij dient steeds uitgegaan te worden van de meest actuele neerslagstatistieken.

Conclusie

De voorgenomen ontwikkeling op de project locatie is uitvoerbaar met inachtneming van de (toekomstige) verordende regels van de Omgevingsverordening Limburg. Zie hiervoor onder meer de verantwoording in paragraaf 4.1 en hoofdstuk 4.8.1 ("Omgevingsaspecten").

3.2.3 Geconsolideerde Omgevingsverordening Limburg 2014

Algemeen

In de Omgevingsverordening Limburg 2014 staan de regels die nodig zijn om het omgevingsbeleid van het POL 2014 juridische binding te geven. De Omgevingsverordening is een samenvoeging van de Provinciale milieuverordening, de Wegenverordening, de Waterverordening en de Ontgrondingenverordening. Nu is de Omgevingsverordening uitgebreid met een nieuw hoofdstuk Ruimte. Dat hoofdstuk Ruimte bevat een aantal instrumenten die gericht zijn op de doorwerking van het ruimtelijk beleid van het POL 2014 in gemeentelijke plannen. Behalve de toevoeging van het hoofdstuk Ruimte zijn in de Omgevingsverordening Limburg 2014 ook de Verordening Veehouderijen en Natura 2000 en de Verordening Wonen Zuid-Limburg vrijwel ongewijzigd opgenomen. Hierdoor zijn alle doorwerkingsinstrumenten van het omgevingsbeleid nu ondergebracht in één document.

De laatste versie (geconsolideerde versie) van de Omgevingsverordening Limburg is vastgesteld op 22 november 2019.

Toetsing

De bestaande planologische situatie binnen de gemeente wordt geconsolideerd. Daarmee worden met onderhavig bestemmingsplan de beleidsdoeleinden van de provincie niet belemmerd.

3.2.4 Waterbeleid Provincie Limburg

Het provinciaal beleid is onder andere verwoord in het Provinciaal Waterplan Limburg 2022-2027. Het Provinciaal Waterplan vormt de strategische basis voor het Limburgse waterbeleid en waterbeheer, voor de korte en lange termijn. Het waterplan houdt rekening met duurzaamheid en klimaat veranderingen. Het is een breed gedragen beleidsplan, omdat het tot stand is gekomen in nauwe samenwerking met veel belanghebbende (water)partijen in Limburg.

In paragraaf 4.4 wordt daar nader op ingegaan op het aspect waterhuishouding.

3.2.5 Rapportage ‘Beweging op de woningmarkt’

Op 3 november 2017 hebben Provinciale Staten van Limburg de motie ‘Beweging op de woningmarkt’ aangenomen. PS roepen hierin Gedeputeerde Staten op om met de woningmarktregio’s om tafel te gaan om te inventariseren welke knelpunten vanwege de veranderde woningmarkt binnen de regio’s worden gesignaleerd en in kaart te brengen welke mogelijke maatregelen deze knelpunten kunnen opheffen. Op 30 januari 2018 hebben Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten de rapportage 'Beweging op de woningmarkt' aangeboden. Daarin wordt aangegeven dat de gemeenten de huidige samenwerking (provincie – regio’s – gemeenten) met betrekking het woonbeleid willen voortzetten en op een aantal punten willen verbeteren. Het adagium ‘bouwen naar behoefte’ mag gelden als een breed gedragen uitgangspunt dat ook in de nationale wetgeving is verankerd. Volgens GS levert de vertaling hiervan in de provinciale visie en de regionale structuurvisies als praktijkervaring op, dat naast gewenste effecten ook knelpunten optreden, in de zin dat in een aantal gevallen niet voldoende kan worden voldaan aan de behoefte. GS willen het bouwen naar behoefte beter faciliteren en stellen daarom voor om in de praktijk een aantal praktische oplossingen te hanteren, die kunnen gelden als uitwerkingen van het bestaande woonbeleid. De regio’s worden opgeroepen om deze oplossingen te bezien en in de regionale structuurvisie of de uitwerking daarvan een plek te geven. Onder andere wordt aangegeven dat er woningbouwlocaties zijn die gebaat zijn bij het loslaten van de directe koppeling tussen de reductie van plannen en nieuwe initiatieven met een urgent karakter, waarbij de vraag niet valt te matchen met het reguliere aanbod. Het is verstandig om bij dergelijke initiatieven in eerste instantie te kijken naar locaties, waar een impuls voor de ruimtelijke kwaliteit juist zeer gewenst is (bijv. centrumontwikkelingen, omzetten winkels in aanloopstraten naar woningen).

3.3.1 Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg

De Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg (SVWZL) is een visie op de woningmarkt, opgesteld door 18 gemeenten. Het doel van deze visie is om een aantrekkelijke woon- en leefomgeving te creëren waarin de gemeentes elkaar aanvullen. De transformatieopgave staat centraal, dit wordt bepaald op basis van huidige woningcijfers en prognoses. Ontwikkelingen worden altijd getoetst aan de transformatieopgave, zodat iedere gemeente hierop kan worden geattendeerd. Alleen in de stedelijke gebieden in Zuid-Limburg is de vraag naar woningen groter dan het aanbod. In de landelijke woonsfeer komt naar verwachting een overschot aan aanbod. In de suburbane woonsfeer is de grootste verdunningsopgave, er is hier met name in de particuliere voorraad een overschot. Veelal voldoen particuliere woningen niet meer aan de vraag, ze zijn aan vernieuwing of verduurzaming toe of ze staan op de verkeerde plek.

Ruimtelijk wordt geadviseerd de ontwikkeling te concentreren binnen de kernen om de voorzieningen in stand te houden.

Door het overschot aan planvoorraad is vanaf 1 januari 2017 vastgelegd dat bouwmogelijkheden van één of meer zelfstandige woningen in bestemmingsplannen, tenzij opgenomen in een regionale woningmarktprogrammering, worden geschrapt. Er wordt gekeken of plannen iets toevoegen aan de betreffende gemeente, of de ruimtelijke focus wordt gelegd op het versterken van de kernen en of ze aansluiten bij deze SVWZL.

Er is een stijgende vraag naar goedkope en middeldure huur door verschillende ontwikkelingen, zoals strengere hypotheekeisen en flexibele arbeidscontracten. Dit is een lastige opgave, omdat de totale woningvoorraad niet mag toenemen. Er zal kritischer moeten worden gekeken naar uitponden en sloop van huurwoningen, en een oplossing is om koopwoningen om te zetten naar huurwoningen.

De vergrijzing in Zuid-Limburg zorgt voor vraag naar meer zorg- en toekomstbestendige woningen. Bij bestaande zorgcomplexen moet kritisch worden bekeken of deze gesloopt worden. De bestaande particuliere woonvoorraad zal toekomstbestendiger moeten worden. Vergrijzing zal leiden tot een stijgende vraag naar huurwoningen.

De verwachte vraag naar studentenkamers is fors met 3.000 extra kamers. Deze kamers worden vooral geaccommodeerd rondom de kernen van Maastricht, Heerlen en Sittard.

3.3.2 Structuurvisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg

De Structuurvisie Ruimtelijke Economie Zuid-Limburg (SVREZL) is een gezamenlijke ruimtelijk-economische visie en handelingskader voor de winkel-, kantoren en bedrijventerreinenmarkt in Zuid-Limburg. Evenals de SVWZL is deze visie opgesteld door de 18 Zuid-Limburgse gemeenten. De SVREZL is voor overheden de basis voor de uitvoering van plannen.

De opgave in de structuurvisie bestaat uit de volgende punten:

• Behoud van de leefbaarheid en versterking van de hoofdstructuur in de segmenten winkels en kantoren.
• Het verdunnen van de bestaande vastgoedvoorraad in de segmenten winkels, kantoren en bedrijven terreinen, daar waar sprake is van een overschot.
• Het stap-voor-stap terugdringen van ongewenste planvoorraad buiten de hoofdstructuur in winkels en kantoren tot er op subregioniveau sprake is van frictieleegstand.
• Het faciliteren van kwalitatieve toevoegingen die passen binnen de uitgangspunten van de structuurvisie.

Het door middel van herbestemming bijdragen aan de verbetering van het gebruik en de functionaliteit van de bestaande locatie (kavel, pand, gebied). Overigens kan het gaan om bebouwde of onbebouwde bestemmingen.

3.3.3 Visie Vrijetijdseconomie Zuid-Limburg

De Visie Vrijetijdseconomie is opgesteld door 16 Zuid-Limburgse gemeenten, hierin wordt toegelicht hoe ze gezamenlijk werken aan een toekomstbestendige toeristisch-recreatieve bestemming. De vrijetijdseconomie is in Zuid-Limburg een grote sector met 8% van het totaal aantal banen en een groeiend volume aan bestedingen.

Voor 'Bestemming Zuid-Limburg' zijn voor 2030 ambities opgesteld, waarin:

• toerisme blijft bijdragen aan duurzame economische structuurversterking van de regio;
• kwalitatieve groei boven kwantitatieve groei;
• landschappelijke en stedelijke kwaliteiten elkaar versterken;
• de vrijetijdseconomie helpt om natuur en landschap te ontwikkelen;
• inwoners en gasten heel Zuid-Limburg kunnen beleven.

Aan deze ambities wordt gewerkt door middel van de volgende opgaven:

• 1. Het managen en ontwikkelen van Zuid-Limburg als één bestemming.
• 2. De vrijetijdseconomie beter verbinden aan de kwaliteit van het Zuid-Limburgse landschap en vanuit de vrijetijdseconomie bijdragen aan het bewaken en verhogen van de kwaliteit van het landschap.
• 3. Het beter beleefbaar maken van de Zuid-Limburgse verhalen en toeristische kernkwaliteiten.
• 4. Het aanspreken van nieuwe doelgroepen.
• 5. Het beter in balans brengen van de vraag naar en het aanbod van verblijfsaccomodaties, zowel kwalitatief als kwantitatief.
• 6. Het behouden en waar mogelijk herbestemmen van monumentale gebouwen voor de vrijetijdseconomie, waarbij een goede balans tussen vraag en aanbod uitgangspunt is.
• 7. Het optimaliseren van de positieve effecten van toerisme.
• 8. Intergemeentelijk samenwerken, gezamenlijk beleid uitvoeren en versterken van de samenwerking binnen en buiten de sector, ook in de grensregio.

3.3.4 Regionale Energie Strategie

De Regionale Energie Strategie (RES) is opgesteld door 16 gemeenten uit Zuid-Limburg voor deze regio. De RES is er om de regio te verduurzamen en de CO2-uitstoot te verminderen. Elke twee jaar kan de strategie aangepast worden door nieuwe ontwikkelingen. Het uitgangspunt is dat iedere gemeente bijdraagt aan de energietransitie, het streven is hierbij om het maximale te halen uit bestaande en toekomstige technologieën.

Zuid-Limburg wil in 2030 tussen de 1,1 en 1,9 TWh kunnen leveren, de landelijke opgave is 35 TWh. Om deze energie duurzaam op te wekken worden zonnepanelen en windturbines gebouwd. Een andere manier is het opwekken van duurzame warmte in de gebouwde omgeving. Dit wordt ook wel de Regionale Structuur Warmte (RSW) genoemd. Er zijn voor de opwekking van duurzame energie verschillende scenario's die terug te vinden zijn in de RES.

3.4.1 Toekomstvisie Meerssen

De toekomstvisie van de gemeente Meerssen schetst een beeld van wat de gemeente Meerssen in de komende jaren (tot 2020) wil betekenen: voor de inwoners van de gemeente zelf en voor de regio.

De gemeentelijke toekomstvisie heeft verschillende doelstellingen:

• een afgewogen en aansprekend antwoord geven op de vraag hoe de burgers van deze gemeente een prettig woon-, werk- en leefklimaat kan worden geboden;
• inspelen op de behoefte aan een samenhangend beleid op gemeentelijke aandachtsgebieden;
• antwoord geven op veranderingen en nieuwe ontwikkelingen in de samenleving;
• reageren op regionale vraagstukken en beleid van rijk en provincie en dus zorgen dat Meerssen bij de tijd blijft.

Meerssen wil met nadruk een woon- en leefgemeente zijn en zet in op het behoud van haar vitale leefkernen en een landelijke en rustige woonomgeving.

3.4.2 Woonvisie Meerssen

De gemeente Meerssen heeft op 11 mei 2021 een woonvisie gepubliceerd. De gemeente wil inspelen op de veranderende woningmarkt en demografische ontwikkelingen, zoals het ouder worden van de bevolking. Het uitgangspunt van de gemeente Meerssen is om nieuwe woningbouw zo veel mogelijk binnen de gemeentelijke grenzen te realiseren.

In de woonvisie komen een aantal uitgangspunten terug, hier wordt de komende jaren op ingezet:

• Het aantal huishoudens zal stabiliseren, of zelfs licht afnemen. Er is weinig behoefte aan kwantitatieve toevoeging van woningbouw. Er zal worden ingespeeld op de kwalitatieve woningvraag van bijvoorbeeld grondgebonden koopwoningen.
• Uit demografische gegevens blijkt dat de bevolking in de gemeente steeds ouder wordt. Er zal worden ingespeeld op de vraag naar levensloopbestendige woningen.
• Toekomstbestendigheid van de bestaande woningvoorraad.
• Betaalbaarheid en beschikbaarheid voor (her)starters en bijzondere doelgroepen.
• Aandacht voor zorgwoningen bij nieuwbouw en in de bestaande voorraad.
• Nieuwbouw in de juiste segmenten en die voldoet aan de kwaliteitseisen uit de Structuurvisie Wonen Zuid-Limburg en de beleidsregel 'Bouwen naar behoefte'.

De bestaande woningvoorraad is het vertrekpunt, omdat circa 95% van de benodigde woningen in 2030 en 2040 al gerealiseerd is. Het aantal huishoudens zal naar verwachting de komende 10 jaar met 25 tot 155 afnemen. De vergrijzing zorgt voor een veranderende woningvraag. Het huidige aanbod bestaat voornamelijk uit gezinswoningen, deze woningen zullen toekomstbestendiger moeten worden, zodat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. De huidige woningvoorraad zal verduurzaamd moeten worden om in de toekomst te voldoen aan de duurzaamheidseisen.

De gemeente Meerssen heeft een faciliterende, informerende en sturende rol. Dit komt, omdat de gemeente zelf nauwelijks woningen en gronden bezit. Door visies en beleid probeert de gemeente de woningmarkt in de juiste richting te sturen.

In de gemeente staan relatief veel betaalbare woningen in huur- en koopsector. Om doorstroming te stimuleren zal er meer gebouwd worden in een wat duurder segment, zodat huishoudens stappen kunnen zetten in hun wooncarrière.

3.4.3 Structuurvisie buitengebied

De 'Structuurvisie Buitengebied' (vastgesteld d.d. 30 mei 2012) betreft een uitwerking van de toekomstvisie op het buitengebied. In deze visie wordt aangegeven welke ontwikkelingen op welke plaats nog mogelijk en wenselijk zijn en welke tegenprestatie daarvoor geleverd moet worden. Nieuwe ontwikkelingen zijn namelijk alleen mogelijk als ook een bijdrage wordt geleverd aan de kwaliteitsverbetering van het buitengebied.

De structuurvisie Buitengebied is gebaseerd op de reeds bestaande beleidsstukken van de gemeente en uitgebreid met de thema's uit het Limburgs Kwaliteitsmenu. Het is een door de provincie Limburg opgesteld beleidsdocument met als doel gemeenten een instrumentarium in handen te geven om noodzakelijke of wenselijke ontwikkelingen in het buitengebied te combineren met de gewenste kwaliteitsverbetering. Daarnaast heeft de gemeente als algemeen doel 'duurzaamheid' geformuleerd. Uitgangspunt daarbij is een duurzaam behoud van de bestaande kwaliteit van de landschappelijk en natuurlijke waarden.

Om dit doel te bereiken wordt onderscheid gemaakt in locaties met ruimte voor ontwikkelingen. Het kwaliteitsverlies dat mogelijk optreedt door een ontwikkeling moet gecompenseerd worden. Hiervoor wordt de waarde van het kwaliteitsverlies uitgedrukt in de vorm van een kwaliteitsbijdrage. Met deze kwaliteitsbijdrage worden vervolgens elders kwaliteit verbeterende maatregelen uitgevoerd. Dit kan zowel rechtstreeks door de initiatiefnemer, als indirect via storting in een kwaliteitsfonds van de gemeente. De structuurvisie bevat een uitvoeringsparagraaf. In deze uitvoeringsparagraaf is een overzicht opgenomen van de voorgenomen ontwikkelingen die gefinancierd worden uit het kwaliteitsfonds. Tevens wordt ingegaan op de wijze waarop deze ontwikkelingen worden gerealiseerd.

Een deel van het plangebied ligt binnen de 'Structuurvisie Buitengebied'. Voor iedere nieuwe ruimtelijke ontwikkeling dient afgewogen te worden of het wenselijk en verantwoord is om hieraan medewerking te verlenen. Onderdeel van deze afweging is toetsing aan de structuurvisie.

Afbeelding 3.16: gebiedstypologieën in de 'Structuurvisie buitengebied.

3.4.4 Beleidsplan verkeer en vervoer

Het doel van dit beleidsplan is om systematisch een samenhangend beleid te formuleren en uit te voeren waarin alle aspecten integraal zijn verwerkt. Met het oog op een duurzaam veilig wegennet is vastgesteld wat de functie van elke weg is.

Naar de toekomst toe dient het feitelijk gebruik en de vormgeving van de infrastructuur af te worden gestemd op de functie die de weg heeft gekregen, waarbij er een duidelijke regionale afstemming dient plaats te vinden.

Herstructurering van bestaande wegen is mogelijk voor zover dit binnen de grenzen van de verkeersbestemming plaatsvindt.

3.4.5 Beleidsnotitie erfgoed en toerisme

In de toekomstvisie 2020 is nadrukkelijk uitgesproken dat van een betere benutting van de toeristische potenties sprake dient te zijn. De Beleidsnotitie Erfgoed en Toerisme bouwt voort op de bevindingen en resultaten van het toeristisch beleids- en actieplan dat eerder in 2007 is opgesteld. Uit dit plan is gebleken dat een zeer groot aandeel van de toeristen de gemeente Meerssen als aantrekkelijk ervaren. Het is zaak meer bezoekers naar de gemeente te trekken en hen langer vast te houden en vaker terug te laten komen. Hierbij dient men zich te richten op wat Meerssen uniek maakt ten opzichte van omringende gemeenten. Het rijke erfgoed en waardevolle landschapsstructuur, de belangrijkste kwaliteiten waarin men zich kan onderscheiden, dienen centraal staan.

Gericht wordt op een duurzame extensieve vorm van toerisme waarbij verschillende doelen worden nagestreefd: stimuleren van de economie, behoud van leefbaarheid, instandhouding cultuurhistorische en landschappelijke waarden en het vergroten van draagvlak van deze waarden.

Afbeelding 3.17: structuurmodel erfgoed en toerisme

Met de vaststelling van de beleidsnotitie wil het gemeentebestuur op een innovatieve wijze richting geven aan het verder uitbouwen van de toeristische mogelijkheden van de gemeente Meerssen, waarbij het rijke erfgoed en landschap centraal dienen te staan. De doelstellingen van het beleid zijn:

• De historische en landschappelijke structuren en het beheer van erfgoed beter verankeren in het ruimtelijk beleid en door middel van een gebiedsgerichte integrale aanpak de problemen en uitdagingen op gebied van natuur en landschap, milieu, recreatie en toerisme oppakken.
• Door één gemeenschappelijke toeristische visie de structuur en randvoorwaarden scheppen, zodat lokale ondernemers hierop kunnen inhaken en bestaande en nieuwe ontwikkelingen en initiatieven van ondernemers en belangengroepen gestimuleerd en gekanaliseerd worden zodat deze elkaar onderling kunnen versterken.
• Op een authentieke manier gebruikmaken van cultuurhistorie om toeristische producten meerwaarde te geven waarbij een extensieve, duurzame vorm van toerisme wordt gestimuleerd met een dusdanige kwaliteit dat deze aansluit op de huidige wensen van de toerist.
• De kennis van het rijke verleden van de gemeente en toeristische potenties Meerssen bereikbaar en tastbaar maken voor een grotere groep, zowel binnen als buiten de gemeente en deze informatie tevens gebruiken om een verbeterd beheer en onderhoud mogelijk te maken en innovatieve combinaties mogelijk te maken.
• Bewustwording stimuleren en draagvlak vergroten voor de instandhouding van het erfgoed en landschap van de gemeente Meerssen waardoor dit beter door de mensen uitgedragen kan worden

De gemeente zal bij het bereiken van deze doelen een stimulerende en faciliterende rol innemen en zal niet als ondernemer het toeristische veld betreden. Dit zal meer in ondersteunende en voorwaarden- scheppende sfeer zijn waarbij vooral gericht wordt op het sturen en reguleren van (soms reeds in gang gezette) ontwikkelingen door private en (semi)publieke ontwikkelingen, zodat de kwaliteit blijft gewaarborgd. Tevens zal de gemeente zich inzetten om de nodige kennis en contacten toegankelijk te maken, zodat eenieder hiervan kan profiteren.

3.4.6 Water- en rioleringsplan

De doelstelling van het thema veiligheid en wateroverlast is het herstel van veerkrachtige watersystemen. Een groot deel van de gemeente Meerssen is gelegen binnen een infiltratiegebied. Dit zijn veelal hoger gelegen gebieden waar het neerslagoverschot per saldo in de grond wegzakt, waardoor de grondwatervoorraad wordt aangevuld. In deze gebieden geldt dat er gestreefd dient te worden naar minimaal 60% afkoppeling van hemelwater van bestaande bebouwing en 100% afkoppeling van hemelwater bij nieuwbouw.

Het Waterschap Limburg hanteert bij de dimensionering van voorzieningen voor infiltratie en berging de richtlijn, dat wordt uitgegaan van een maatgevende bui met een herhalingstijd van gemiddeld 25 jaar (35 mm in 45 minuten) met een doorkijk naar 100 jaar (45 mm in 30 minuten). De voorkeur gaat uit naar open, bovengrondse voorzieningen zoals wadi's vanwege de betere zichtbaarheid en beheersbaarheid dan ondergrondse voorzieningen.

Een infiltratiesysteem dient zodanig ontworpen te zijn dat dat binnen 24 uur al het water is geïnfiltreerd. Wanneer dit niet mogelijk is dient er nog een bui van 35 mm in 45 minuten in het systeem geborgen te kunnen worden. Leegloop via het gemeentelijk rioleringsstelsel mag alleen als noodoverlaat.

Binnen de gemeente Meerssen liggen diverse regenwaterbuffers. De in het plangebied aanwezige gronden met daarop waterbuffers van het Waterschap zijn in het plan positief bestemd en van een beschermingszone voorzien.

Riolering

De doelstelling van het thema riolering is het beperken van de vuiluitworp uit rioolstelsels. Binnen de gemeente Meerssen is sprake van gemengde rioleringssystemen en gescheiden rioleringssystemen. Nieuwe bebouwing wordt op deze systemen aangesloten. Afvalwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuivering.

3.4.7 Groenbeleidsplan

Het Groenbeleidsplan geeft richting aan de wijze waarop voldaan wordt aan het ontwikkelen, herstellen en in stand houden van de aan groen toegekende functies. Deze functies zijn recreatie en beleving, milieuhygiëne, educatie/natuurbesef en versterking van de stedenbouwkundige ordening.

Het beleid in het Groenbeleidsplan heeft betrekking op de wijze van inrichting van het groen en zijn belevings- en gebruikskwaliteiten (groenstructuur) en de wijze waarop het groen wordt beheerd en onderhouden (groenbeheer). Effectuering van het beleid houdt direct verband met de mate waarin aan planvorming, sturing en begeleiding, controle e.d. inhoud kan worden gegeven (groenmanagement) en de middelen die daartoe beschikbaar worden gesteld (groenbudget).

Het groen dat vanwege de ligging dagelijks door vele bewoners of bezoekers wordt beleefd en gebruikt is onontbeerlijk voor de gemeente. Het dient duurzaam in stand gehouden te worden en de kwaliteit ervan moet gegarandeerd worden.

Om dit te kunnen waarborgen wordt in het Groenbeleidsplan ingegaan op de volgende structuurelementen:

• groen langs het hoofdwegenstelsel: Dit groen heeft als hoofdfunctie een verkeersgeleidende functie. De wegbermen vormen daarnaast ecologische linten die fungeren als corridor, voedselbron en schuilgelegenheid voor de fauna en als standplaats en verspreidingsgebied van de flora. Het merendeel van de gemeentelijke bermen wordt op een ecologische wijze onderhouden;
• groen voor sport en recreatie: recreatie vindt met name plaats in het buitengebied, de bossen en het Geuldal komen aan de orde in het Landschapsbeleidsplan en het Beekdalontwikkelingsplan;
• groen voor bijzondere plekken: De bijzondere plekken in de gemeente zijn de centra van de kernen, parken en de begraafplaatsen. Begraafplaatsen krijgen een parkachtige functie;
• groen in woonwijken: Die stroken openbaar groen, waarvan is geoordeeld dat hier sprake is van zogenaamd functioneel groen krijgen de bestemming 'Groen'. Alle stukken/stroken niet functioneel groen, meestal zogenaamd woongroen krijgen een andere bestemming, zoals bijvoorbeeld 'Verkeer' of 'Wonen' zonder bebouwingsmogelijkheden (tuin). Hierbij geldt als uitgangspunt dat deze stroken voor verhuur of verkoop in aanmerking komen.

3.4.8 Nota Archeologiebeleid

Sinds 2007 is de gemeente wettelijk verplicht het archeologisch erfgoed (het 'bodemarchief') te beschermen door in bestemmingsplannen of beheersverordeningen rekening te houden met bekende en verwachte archeologische waarden. Hiertoe heeft de gemeenteraad van Meerssen op 24 maart 2011 de 'Nota Archeologiebeleid gemeente Meerssen' vastgesteld.

Beleidsdoel is zoveel mogelijk archeologische waarden ongestoord in de bodem te behouden en bij planontwikkelingen in een vroeg stadium te verifiëren of deze bedreigd worden. Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor bouw- of graafwerkzaamheden in een archeologisch risicovol gebied moet een inventariserend onderzoek worden uitgevoerd in de vorm van een bureaustudie en/of boringen en/of proefsleuven. Indien uit het rapport van het inventariserend onderzoek blijkt dat het terrein waardevol is, kan de gemeente bij de vergunning een voorwaarde stellen; hetzij behoud door planaanpassing, hetzij het doen van een opgraving, waarbij archeologische resten gedocumenteerd en verwijderd worden.

De Monumentenwet geeft een vrijstelling van inventariserend onderzoek voor projecten kleiner dan 100 m², maar geeft de gemeente vrijheid deze grens aan te passen. Meerssen wil de vrijstellingsgrens van 100 m² uitsluitend toepassen op terreinen van zeer hoge waarde. Deze zijn qua waarde vergelijkbaar met beschermde (Rijks)monumenten, waarvoor echter geen vrijstellingsgrens is. De vrijstellingsgrens van 100 m² geldt met name voor de historisch meest aansprekende plek: het centrum van Meerssen rond de basiliek waar ook de koninklijke palts gelegen moet hebben. In andere gebieden zijn al naar gelang de aanwezigheid van bekende of verwachte waarden de vrijstellingsgrenzen voor inventariserend onderzoek 250, 500, 1000, 10.000, 25.000 m². De zones waar deze grenzen gelden, staan op de archeologische beleidskaart.

Ongeacht de oppervlakte geldt in Meerssen in alle zones (behalve Rijksmonumenten) een algehele vrijstelling van inventariserend onderzoek voor graafwerkzaamheden niet dieper dan 50 centimeter in de bebouwde kom en 40 centimeter in het buitengebied (30 centimeter in de meest kwetsbare zones). Ontheffing van de plicht tot inventariserend onderzoek is mogelijk wanneer blijkt (na archeologisch advies) dat het project een gering risico vormt voor het 'bodemarchief'. In de praktijk zal het bij inventariserend onderzoek gaan om grotere bouwlocaties en in het buitengebied om grotere infrastructurele werken, zoals leidingen of waterprojecten, niet om normale agrarische werkzaamheden.

In onderstaande afbeelding zijn de vrijstellingsgrenzen opgenomen.

Afbeelding 3.18: 'Waarde-Archeologie' gebieden met vrijstellingsgrenzen.

In onderhavig bestemmingsplan zijn deze zones opgenomen als dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie', met een onderscheid in de vrijstellingsgrens.

3.4.9 Welstandsbeleid

Om kwaliteit te bereiken is verwijzing naar een goed stedenbouwkundig beeld onontkoombaar. Daarmee loopt de gemeente het gevaar subjectieve criteria te hanteren. De gemeente heeft, in samenwerking met de regio, derhalve in het kader van de Woningwet de 'Visie Welstandsbeleid Gemeente Meerssen' vervaardigd.

Het welstandsbeleid van de gemeente Meerssen kent vier welstandniveaus. Elk gebied heeft een eigen welstandniveau toebedeeld gekregen. Hierdoor wordt aan de globale waarde een ambitieniveau toegekend. Dit bepaald de aard en intensiteit waarmee bouwplannen aan de diverse criteria worden getoetst.

Afbeelding 3.19: overzicht welstandsgebieden Meerssen

Welstandniveau 1 is het zwaarste niveau. Dit zijn gebieden met een gave en hoogwaardige omgeving die een grote uitstraling en een gave structuur hebben met veel bijzondere elementen. Het beleid binnen deze gebieden is gericht op beschermen en actief verbeteren met behulp van strenge welstandseisen. De gebieden die onder welstandsniveau 2 vallen zijn potentieel gevoelige gebieden met een herkenbare structuur en bijzondere elementen. Het beleid binnen deze gebieden is gericht op het handhaven en benutten van kansen voor verbetering. Onder welstandsniveau 3 vallen de reguliere gebieden met gemengde kwaliteiten. Het beleid binnen deze gebieden is gericht op het handhaven van minimale kwaliteiten, waarbij een normale welstandtoetsing wordt toegepast. Welstandniveau 4 betreft de welstandvrije gebieden. Deze gebieden kennen een zeer lage kwaliteit van de omgeving en elementen en zijn van zeer gering belang voor de uitstraling van het geheel. Of het betreft juist gebieden met een hoog zelfregulerend vermogen. Binnen deze gebieden geldt geen welstandstoetsing en is dus geen sturing mogelijk.

4.1.1 Landschap

Landschap en cultuurhistorische elementen zijn de zichtbare effecten van menselijk gebruik van het abiotische milieu (dus beïnvloed door bodem, water en klimaat) in een bepaalde regio. Daardoor werden gronden in het verleden veelal gebruikt waarvoor ze van nature het meest geschikt waren (het teelt-volgt-aarde-principe). Door de technische voor- uitgang is deze natuurlijke invulling regelmatig verlaten, wat kan leiden tot een oneven- wichtig landschap. Dit vertaalt zich tevens in een verminderde (af)leesbaarheid van de samenhang tussen huidig grondgebruik en de oorspronkelijke markante karakteristieken van het landschap. Een nivellering van de kenmerkende landschappelijke kwaliteiten kan leiden tot een lagere waardering van het buitengebied bij bewoners en bezoekers. Herstel van de karakteristieken is in het kader van het nationaal ruimtelijk beleid (statustoewijzing nationaal landschap Zuid-Limburg) een relevante opgave binnen het bestemmingsplan buitengebied. De natuurlijke wijze van grondgebruik zou opnieuw een belangrijke bron van ideeën moeten zijn voor de (nieuwe) ontwikkelingen in het buitengebied. De gevolgen voor het landschap en de natuur zijn dan een stuk beperkter, omdat de bestaande situatie uitgangspunt is.

Het cultuurlandschap moet qua beeldkwaliteit en met het kwaliteitsmenu worden teruggebracht. Het nog aanwezige cultureel erfgoed moet worden beschermd. Oude topografische en kadastrale kaarten vormen de inspiratiebron voor herinrichting, waar het landschap nog aanknopingspunten biedt.

De omgevingskwaliteit wordt verbeterd door het terugdringen van de verstening middels het toepassen van de gemeentelijke structuurvisie en het LKM. Een nieuwe opzet van de bouwkavel (agrarisch bouwvlak) is alleen mogelijk via win-win situaties. Als bijzondere vorm van tegenprestatie kan gedacht worden aan compensatie in de POG. Bij reeds, in het vigerende plan, vergunde ruimte is verdergaande landschappelijke inpassing van de bouwkavel en ontkoppeling van de hemelwaterafvoer actueel.

Afhankelijk van de locatie is het terugbrengen van hoogstamboomgaarden in het landschap een opstap naar verder herstel van de oorspronkelijke karakteristiek van het voor- en achtererf. Dit kan ook gelden wanneer niet-agrariërs rond de kernen de gronden in gebruik hebben.

4.1.2 Landschapselementen

Binnen de gemeente Meerssen liggen diverse landschapselementen (onder andere vanuit de historie) die vragen om bescherming. Binnen het buitengebied kunnen verspreid kleinschalige landschapselementen voorkomen. Met een dubbelbestemming 'Waarde – Landschapselement' staat instandhouding en herstel van de in het buitengebied aanwezige kleinschalige landschapselementen en daarmee samenhangende landschappelijke en natuurlijke waarden voor. Voor deze dubbelbestemming worden de op plankaart opgenomen waardevolle landschapselementen uit het vigerende bestemmingsplan als uitgangspunt genomen.

Het behoud van de waardevolle landschapselementen is dus uitgangspunt. Onder strikte voorwaarden kan het in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld noodzakelijk geachte kavel- uitbreiding) nodig zijn landschapselementen te verwijderen. Dit kan slechts onder strikte voorwaarden en met compensatie van dit element op een andere, landschappelijk passende locatie. Als afwegingskader bij het bepalen waar landschapselementen bij voorkeur in geplaatst c.q. teruggeplaatst dienen te worden, dient historische kaartmateriaal als gegevensbron betrokken te worden.

4.3.1 Cultuurhistorie

De gemeente Meerssen ligt van oudsher op een kruispunt van (water) wegen. Deze wegen zijn van wezenlijk belang geweest voor de verschillende dorpen en gehuchten die aan deze wegen zijn gevestigd. De Maas en de Geul zijn onlosmakelijk met Meerssen verbonden. Niet voor niets wordt Meerssen het Tweestromenland genoemd. Hoewel het water als de belangrijkste levensader gezien wordt voor het ontstaan van de verschillende nederzettingen dienen ook de landwegen in oogschouw genomen te worden. De Romeinse wegen die het grondgebied van de gemeente hebben doorkruist verbonden niet alleen het platteland met de stad maar verbonden ook de lössterrassen met het Maas- en Geuldal. Vandaar ook de benaming voor Meerssen als poort naar het Heuvelland. Kruispunt Meerssen, getuige

de palts, is dankzij de (water)wegen een belangrijk centrum in de oudheid geweest.

De Cultuurhistorische Waardenkaart (CHW, zie afbeelding 4.1) geeft de cultuurhistorische en cultuurlandschappelijke gegevens weer, die archeologisch relevant zijn, omdat hier archeologische vindplaatsen in de buurt kunnen zijn of omdat zij zelf (potentiële) vindplaatsen zijn. Aangegeven zijn de locaties van de cultuurhistorische elementen van graften, onverharde of holle) wegen ouder dan of gelijktijdig met middeleeuwse verkaveling, sedert 1830 veranderd landschap, bos en heide rond 1832, sedert 1830 weinig of matig veranderd middeleeuws verkavelingspatroon. Aangegeven zijn ook de locaties van cultuurhistorische gebouwen zoals deze binnen de gemeentegrenzen voorkomen. Het betreffen watermolens, groeven, omgrachte huizen, kerken, kastelen of landgoederen, klooster.

Afbeelding 4.1: cultuurhistorische waardenkaart van Meerssen

Uit historisch-geografisch onderzoek blijkt dat een groot deel van het grondgebied van de gemeente Meerssen een sinds circa 1830 weinig veranderd verkavelingspatroon heeft. Dit is aangegeven op de Cultuurhistorische Waardenkaart van Meerssen. De grondslag van dit verkavelingspatroon is gelegd in de volle en late middeleeuwen. In deze periode maakte het vroegmiddeleeuwse landbouwsysteem waarbij de nederzettingen -althans zo wordt aangenomen- over een klein areaal aan cultuurgrond beschikten, plaats voor een grootschaliger systeem -althans op het plateau- waarbij de graanbouw door invoering van het drieslagstelsel werd geïntensiveerd. Het akkerland werd in drieën verdeeld, waarbij steeds één deel braak lag.

Het sinds de Romeinse tijd weer aanwezige bos werd na 1000 op het plateau met uitzondering van de steile hellingen gekapt en er ontstond een open landschap. Verkaveling in grote blokken duidde op grootgrondbezit. Verkaveling in brede stroken, die we vooral op het plateau zien, duidde op een systematische ontginning. Later zijn de kavels als gevolg van splitsing wegens erfdeling en het ontstaan van een klasse van keuterboeren kleiner geworden.

Ook de kloosters droegen hun steentje bij aan deze ontginningsgolf. Omdat ze over meer kapitaal en mankracht beschikten, konden ze dat systematischer en grootschaliger doen dan de individuele boeren. Voor het jaar 1000 was overal nog bos aanwezig, al was het door gebruik als bosweide op diverse plaatsen relatief open, en de natuur had de overhand. Na de grote ontginningen uit de periode 1000-1300 werd dat anders. Toen is de basis is gelegd voor het huidige landschap. De meeste huidige steden, dorpen en belangrijke wegen zijn destijds ontstaan. Ook het wegenpatroon, althans dat van de veldwegen, kan eeuwenoud zijn. Van een aanzienlijk deel van de veldwegen in de gemeente Meerssen wordt aangenomen dat zij tot de middeleeuwen terug gaan. Van enkele wordt zelfs een ontstaan in de Romeinse tijd vermoed. Wegtracé's kunnen eeuwenoud zijn en bepaalde paden of routes zijn al in de prehistorie ontstaan, eenvoudigweg omdat zij door het landschap bepaald worden. Deze oude wegen zijn nu vaker nog in het landschap herkenbaar als holle wegen. De meeste holle wegen ontstonden doordat men bestaande afwateringsgeulen gebruikte als toegangswegen naar de hoger gelegen landbouwgebieden en het plateau. Omgekeerd kwam het ook voor dat bestaande wegen gingen fungeren als waterafvoer. Doordat er geen vegetatie meer op de paden kon groeien, waren deze, vooral op een helling, gevoelig voor erosie waardoor ze hol uitsleten ten opzichte van hun directe omgeving. Echte wegenbouw met aanleg van verharding komt in omgeving buiten de steden alleen in de Romeinse tijd voor en daarna pas weer rond 1800. Ook in de Romeinse tijd waren niet alle wegen echte wegen. Alleen van de Via Belgica is zeker dat deze een bestrating had.

Een ander kenmerkend cultuurlandschappelijk fenomeen zijn de graften (houtwallen). Deze lopen evenwijdig aan de hoogtelijn en kunnen qua ouderdom terug gaan tot de ontginningsperiode. Om de hellingerosie tegen te gaan, werden tegen de dalhellingen en op perceelsgrenzen heggen aangeplant. Deze begroeide wallen fungeren als barricades tegen erosie. Na verloop van tijd ontstond ter plaatse van de heggen een terras met aan de dalzijde van de heg een steilrand; een zogenaamde graft. Aan de heuvelzijde van de heg bestaat de bodem uit colluvium, terwijl zich aan de dalzijde geërodeerde gronden bevinden. Omdat omlaag spoelende löss archeologische vondsten kan verplaatsen, fungeren de graften ook als ‘find traps’. Vaak zijn ze in het huidige landschap niet meer als zodanig herkenbaar, maar wel op het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN).

Afbeelding 4.2: toegang tot de groeve Schenk

Een bescheiden deel van het cultureel erfgoed van de gemeente Meerssen wordt gevormd door de ondergrondse kalksteengroeven. In totaal gaat het om vijf groeven die zich (deels) binnen het grondgebied van de gemeente Meerssen bevinden. Het gaat daarbij om de volgende groeven: groeve Herkenberg, groeve Oly, Watergrot, groeve IJzeren Kuilen en de groeve Schenk. Ondergrondse delfstofwinning heeft in Zuid-Limburg een lange geschiedenis, van prehistorie tot heden, die nauw verbonden is met de wijze waarop de hier wonende mensen gebruik maakten van de mogelijkheden die het landschap hen bood. De eerste ontginning had in open groeven plaats, de latere ondergronds. De kalksteengroeven zijn gemaakt om mergel te winnen, hetzij als losse kalk voor onder andere de landbouw, hetzij in de vorm van blokken kalksteen, voornamelijk als bouwmateriaal.

Veel groeven zijn op grond van hun gaafheid en conservering als waardevol cultuurhistorisch monument te beschouwen. Het cultuurlandschappelijke aspect is dat groeven het relict zijn van een menselijke ingreep in het landschap, vergelijkbaar met een graft, een molenbeek of een verkavelingspatroon. De overeenkomst met gebouwde monumenten is dat groeven in functionele zin als ondergrondse gebouwen gezien kunnen worden.

Binnen het bestemmingsplan zijn een aantal rijks- en gemeentelijke monumenten aanwezig, het betreft de volgende objecten:

Aangezien het bestemmingsplan nieuwe ontwikkeling, waaronder mede begrepen het oprichten van gebouwen, niet mogelijk maakt, komen de genoemde monumentale en cultuurhistorische waarden niet in het geding. Ten behoeve van het behoud van cultuurhistorisch waardevolle elementen en structuren wordt gestreefd naar behoud, herstel en versterking van de cultuurhistorische waarden door het tegengaan van versnippering van historische patronen, het zo mogelijk verwijderen van incidentele objecten zonder enig verband met de oorspronkelijke situatie en het voorkomen van het toevoegen van nieuwe elementen, anders dan bedoeld ter reconstructie van de oorspronkelijke situatie.

Monumentale gebouwen betreffen gebouwen die voor wat betreft kapvorm, hoogtematen en gevel- en raamindeling beeldbepalend zijn. Voorop staat de instandhouding van de monumentale gebouwen en bouwwerken, zoals dit is vastgelegd in de aanwijzing tot Rijks- of gemeentelijk monument.

Op de beschermde rijksmonumenten, aangewezen ingevolge artikel 3 van de Monumentenwet 1988, is het bepaalde uit de Monumentenwet en Wabo (artikel 2.1 lid 1 onder f) van toepassing (straks opgenomen in de Omgevingswet). Op gemeentelijke monumenten is de gemeentelijke monumentenverordening van toepassing. De bepalingen in de welstandsnota gelden bij aanpassingen en verbouwingen als uitgangspunt. Daarnaast dient bij monumenten advies ingewonnen te worden bij Monumentenzorg en/of een deskundige.

De monumenten hebben de aanduiding 'karakteristiek' gekregen op de verbeelding.

Het voorliggende bestemmingsplan voorziet niet in nieuwe ontwikkelingen. Het plan betreft een consoliderend plan, er vinden geen verstoringen plaats ten aanzien van de bestaande cultuurhistorische objecten/elementen. Geconcludeerd kan worden dat het aspect cultuurhistorie geen belemmering vormt voor onderhavig bestemmingsplan.

4.3.2 Archeologie

In bepaalde gebieden kunnen archeologische resten in de bodem worden aangetroffen. Ten behoeve van het behoud van deze waardevolle elementen en structuren wordt gestreefd naar het voor de toekomst behouden en beschermen van de archeologische waarden in de grond (in situ). Alleen wanneer behoud in de bodem niet mogelijk is, is opgraven een optie. De gemeente Meerssen beschikt over archeologisch beleid. Op basis hiervan wordt bepaald of voor een nieuwe ontwikkeling archeologisch onderzoek uitgevoerd moet worden. Met dit onderzoek wordt dan bepaald of in een gebied de archeologische resten aanwezig zijn die beschermd moeten worden.

Afbeelding 4.3: archeologische beleidskaart van Meerssen

Het voorliggende bestemmingsplan voorziet niet in nieuwe ontwikkelingen. Er vindt dan ook geen bodemverstoring plaats die enig effect kan hebben op de archeologie binnen de gemeente Meerssen. In het voorliggende bestemmingsplan is het vigerende beleid ten aanzien van archeologie verankerd door middel van de een archeologische dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie'. Gronden met deze dubbelbestemming zijn mede bestemd voor de instandhouding en bescherming van de archeologische waarden en oudheidkundige waardevolle elementen, in het bijzonder voor beschermde archeologische monumenten. Bouwen dan wel aanleggen in dergelijke gronden is niet zonder meer mogelijk.

Geconcludeerd kan worden dat het aspect archeologie geen belemmering vormt voor onderhavig bestemmingsplan.

4.4.1 Watertoets

Het doel van de watertoets is te waarborgen dat waterhuishoudkundige doelstellingen expliciet en op evenwichtige wijze in beschouwing worden genomen bij alle waterhuishoudkundig relevante plannen en besluiten. De watertoets is in het leven geroepen omdat met name het waterbeleid een wezenlijk andere oriëntatie heeft gekregen: van reageren naar anticiperen. Water heeft een aantal specifieke kwantitatieve en kwalitatieve eigenschappen waar de ruimtelijke ordening rekening mee moet houden. Een watertoets maakt de voor de waterhuishouding van belang zijnde invloeden van de herontwikkeling van het projectgebied inzichtelijk. Tevens geeft de watertoets oplossingsrichtingen aan waarmee mogelijke optredende negatieve invloeden beperkt of ongedaan gemaakt kunnen worden.

4.4.2 Waterbeheerplan

Het besluitgebied valt onder het Waterbeheerplan 2016-2021 en onder het beheerplan Waterkeringen 2017-2022 Waterschap Limburg. Het Waterbeheerplan is het centrale beleidsplan van het waterschap. Het bevat de beleidsvoornemens voor de komende planperiode. Het is een plan op hoofdlijnen dat voortvloeit vanuit de vele beleidskaders die Europa, het Rijk en de provincie Limburg stellen. Het bevat de doelstellingen van de watersystemen en waterketen in Limburg.

Om de beleidstaken uit te voeren beschikt het waterschap over verschillende instrumenten. De belangrijkste hiervan zijn de Keur met bijbehorende legger.

4.4.3 Keur van het Waterschap Limburg

Het waterschap is verantwoordelijk voor de waterhuishoudkundige verzorging (waterkwaliteit en kwantiteit) binnen het plangebied. Voor waterhuishoudkundige ingrepen is de Keur van het Waterschap Limburg van toepassing.

Het waterschap kent naast zijn beleid de Keur als regelgeving (en de bijbehorende legger als kaart), De Keur is een waterschapsverordening die gedoogplichten, gebods- en verbodsbepalingen bevat met betrekking tot ingrepen die consequenties hebben voor de waterhuishouding en het waterbeheer. De keur omvat regels die gelden voor toestanden en handelingen op en vlakbij watergangen (beken en regenwaterbuffers), waterkeringen (kaden en dijken) en kunstwerken zoals duikers. De regels geven duidelijkheid over wat wel en wat niet mag voor mensen die langs het water, wonen of die in, op of aan het water, een waterkering of een waterstaatswerk een activiteit willen uitvoeren. De Keur stelt alleen regels voor oppervlaktewateren die niet behoren tot de wateren waarvoor het rijk verantwoordelijk is, bijvoorbeeld de Maas en het Julianakanaal. De Keur bevat de ligging en maatvoering van waterstaatkundige werken en waterpartijen, alsmede de onderhoud- en beschermingszones.

Afbeelding 4.4: watergangen in de gemeente Meerssen (bron: legger Waterschap Limburg)

De breedte van de beschermingszones rond de primaire hoofdwatergangen varieert, afhankelijk van de situatie rond de watergang of de regenwaterbuffer. De beschermingszones zijn in de verbeelding en regels opgenomen binnen de bestemming 'Waterstaat - Waterlopen'. Binnen deze zone mogen enkel bouwwerken van geringe omvang, welke noodzakelijk zijn voor het beheer en onderhoud van de watergang worden gebouwd. De beschermingszone heeft behalve voor het handhaven van de bereikbaarheid als 'nevenfunctie' om eventuele toekomstige herinrichtingen of verbeteringen (capaciteitsvergroting) mogelijk te houden.

4.4.4 Waterhuishoudkundige situatie (bestaand en toekomstig)

De binnen het plangebied aanwezige primaire watergangen (de Geul) en overige watergangen worden als 'Water' bestemd. De bij de aanwezige primaire watergangen beschermingszone is overeenkomstig de legger van het waterschap opgenomen als 'Waterstaat - Waterlopen'.

4.4.5 Wateradvies

Dit bestemmingsplan zal worden voorgelegd aan het waterschap Limburg, waarna eventuele reacties van het waterschap in het plan worden verwerkt.

4.4.6 Grondwaterbeschermingsgebied en waterwingebied

Binnen het grondgebied van Meerssen liggen het freatisch grondwater- beschermingsgebied IJzeren Kuilen en de niet-freatisch grondwaterbeschermingsgebieden Geulle en Waterval. Binnen de grondwaterbeschermingsgebieden is tevens een waterwingebied gelegen.

In de waterwingebieden wordt voor de drinkwatervoorziening grondwater gewonnen. Aantasting van de milieukwaliteit ten gunste van economische functies, bedrijfsactiviteiten met een hoog risico voor de drinkwaterwinning, nieuwe woon- en bedrijfsbebouwing (inclusief uitbreiding) en nieuwe (spoor- en water-)wegen zijn niet toegestaan. Het waterwingebied is geregeld in de Omgevingsverordening Limburg.

Afbeelding 4.5: waterwinningsbeschermingsgebieden in Meerssen en directe omgeving (bron: viewer provincie Limburg)

De grondwaterbeschermingsgebieden moeten garanderen dat het grondwater een zodanige kwaliteit behoudt (of krijgt) dat het geschikt is voor de drinkwatervoorziening. De grondwaterbeschermings- gebieden zijn van een zodanige omvang dat de waterwinputten minimaal 25 jaar zijn beschermd tegen een mogelijke verontreiniging. Het grondwaterbeschermingsgebied is eveneens in de Omgevingsverordening Limburg geregeld. Hierin zijn specifieke regels opgenomen voor de (nieuw)vestiging of uitbreiding van diverse soorten inrichtingen of constructies en voor het (verbod op het) gebruik of vervoer van diverse (schadelijke) stoffen.

Afbeelding 4.6: grondwaterbeschermingsgebieden in Meerssen en directe omgeving (bron: viewer provincie Limburg)

In dit bestemmingsplan zijn het waterwingebieden- en grondwaterbeschermingsgebieden door middel van een aanduiding op de verbeelding met een verwijzing naar de regels vastgelegd.

Beoordeling

In het voorliggende bestemmingsplan worden geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Het plan voorziet uitsluitend in het samenvoegen van alle vigerende bestemmingsplanen tot één consoliderend bestemmingsplan. Het plan heeft dan ook geen gevolgen voor de waterhuishouding binnen de gemeente Meerssen.

4.5.1 Gebiedsbescherming

Ten aanzien van flora en fauna dient in eerste instantie rekening gehouden te worden met gebiedsbescherming. Deze bescherming geschiedt op basis van de oorspronkelijke Natuurbeschermingswet 1998. Sinds 2005 zijn hierin ook alle Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebieden opgenomen als Natura 2000-gebieden.

Het hoofdstuk "Natura 2000-gebieden" heeft betrekking op de Natura 2000-gebieden, die Nederland heeft aangewezen ter bescherming van natuurwaarden uit de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn. In Nederland zijn ruim 160 Natura 2000-gebieden. Per Natura 2000-gebied zijn (instandhouding)doelen (voor soorten en vegetatietypen) opgesteld. Handelingen of activiteiten binnen en buiten beschermde natuurgebieden die schadelijk kunnen zijn voor de doelstellingen van het gebied zijn verboden, tenzij door het bevoegd gezag hier vergunning voor is verleend. Hierbij wordt het ‘Nee, tenzij’ principe gebruikt. Regulier beheer en bestaand gebruik zijn opgenomen in Natura 2000-beheerplannen.

Voor de Natura 2000-gebieden zijn vanuit het Rijk instandhoudingsdoelstellingen opgenomen voor:

• de leefgebieden van vogels;
• de natuurlijke habitats of habitats van soorten.
• De provincie dient voor deze Natura 2000-gebieden een Natuurbeheerplan op te stellen. De provincie Limburg heeft dit gedaan in het Natuurbeheerplan Limburg. Dit plan beschrijft de beleidsdoelen en de subsidiemogelijkheden voor ontwikkeling en beheer van natuurgebieden, agrarische natuur en landschapselementen in de provincie. Daarnaast staan in het beheerplan maatregelen die ervoor moeten zorgen dat de instandhoudingsdoelstellingen worden bereikt.

Het Natura 2000-gebied 'Bunder- en Elslooërbos' (190 ha) ligt deels binnen de gemeente Meerssen. Tevens ligt het Natura 2000-gebied 'Geuldal' (2.724 ha) op een kleine afstand van de kern Meerssen.

Als door projecten, plannen en activiteiten mogelijkerwijs significante effecten optreden op de natuurwaarden in deze gebieden, dienen deze vooraf in kaart gebracht en beoordeeld te worden. Projecten, plannen en activiteiten die mogelijk een negatief effect hebben op de aangewezen natuurwaarden van een Natura 2000-gebied zijn vergunningsplichtig. Als significante effecten aan de orde zijn, wordt slechts onder zeer strikte voorwaarden een vergunning verleend.

Afbeelding 4.5: Natura 2000-gebieden gesitueerd binnen en in de nabijheid van de gemeente Meerssen (bron: viewer provincie Limburg)

Natuurnetwerk Nederland (NNN)

Natuurnetwerk Nederland (voorheen ecologische hoofdstructuur) is een samenhangend netwerk van bestaande en nog te ontwikkelen belangrijke natuurgebieden. Het netwerk laat natuurgebieden beter verbinden met elkaar en met het omringende agrarisch gebied. Het Natuurnetwerk Nederland bestaat uit:

• bestaande natuurgebieden, waaronder de 20 Nationale Parken;
• gebieden waar nieuwe natuur wordt aangelegd;
• landbouwgebieden, beheerd volgens agrarisch natuurbeheer;
• grotere wateren: meren, rivieren, de kustlijn van de Noordzee en de Waddenzee;
• alle Natura 2000-gebieden;
• De verantwoordelijkheid van het natuurnetwerk ligt bij de provincies. Het Natuurnetwerk Nederland moet uiteindelijk samen met de natuurgebieden in andere Europese landen het aaneengesloten pan-Europese Ecologische Netwerk (Peen) vormen.

Het Nationaal Natuurnetwerk van het Rijk (geïntroduceerd in het ‘Natuurbeleidsplan’ 1990) is op provinciaal niveau vastgelegd. In Limburg worden de goud- en zilvergroene natuurzone en de bronsgroene landschapszone gehanteerd. Deze zijn ruimtelijk vastgelegd in de Omgevingsverordening Limburg.

De goudgroene natuurzone vormt het Limburgse deel van het Nationaal Natuurnetwerk en hierbinnen streeft de provincie naar behoud en beheer van de reeds aanwezige natuur en de ontwikkeling van nieuwe natuur. Binnen de zilvergroene natuurzone staat het benutten van kansen voor natuur en landschap centraal, maar deze zone maakt geen deel uit van het Nationaal Natuurnetwerk. De functionaliteit en effectiviteit van de goudgroene natuurzone worden wel ondersteund. De bronsgroene natuurzone omvat de landschappelijk waardevolle elementen rondom bestaande natuurgebieden. De zilvergroene natuurzones en bronsgroene landschapszones maken wel deel uit van het Provinciaal Natuurnetwerk.

Initiatiefnemers van ingrepen binnen of in de directe nabijheid van het Natuurnetwerk Nederland dienen in Limburg de effecten van de ingreep op de wezenlijke waarden en kenmerken van het Natuurnetwerk te onderzoeken.

De gemeente Meerssen maakt gedeeltelijk onderdeel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Gedeelten van de EHS maken onderdeel uit van een Natura 2000-gebied of een Habitat- of Vogelrichtlijngebied. Standaard geldt voor het gehele gebied de algemene zorgplicht zoals die in de Wet natuurbescherming centraal staat. Bovendien moeten de handelingen in logisch verband staan met het plan en geen doel op zich vormen. Binnen de gemeente liggen een aantal gebieden die deel uitmaken van het Natuurnetwerk Nederland (EHS), zie de onderstaande afbeelding.

Afbeelding 4.6: situering Natuurnetwerk Nederland in de nabijheid van de project locatie (bron: planviewer provincie Limburg)

4.5.2 Soortenbescherming

Naast gebiedsbescherming is de soortenbescherming van belang. De soortbeschermingsregeling uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn is geïmplementeerd in de Wnb, voorheen de Flora- en faunawet. In verband met de uitvoerbaarheid van ruimtelijke plannen dient rekening te worden gehouden met soortbescherming en dan met name de aanwezigheid van beschermde soorten in het besluitgebied. In ruimtelijke plannen mogen geen mogelijkheden worden geboden voor ruimtelijke ontwikkelingen waarvan op voorhand redelijkerwijs kan worden ingezien dat in het kader van de Wet natuurbescherming geen ontheffing zal worden verleend.

Soortenbescherming

Het hoofdstuk "Soorten" heeft betrekking op alle in Nederland in het wild voorkomende zoogdieren, vogels, reptielen en amfibieën en op een aantal vissen, ongewervelde diersoorten en vaatplanten. Voor alle plant- en diersoorten geldt een zorgplicht. Deze zorgplicht houdt in dat de initiatiefnemer dat wat redelijkerwijs mogelijk is doet of nalaat om schade aan soorten te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. Voor de wettelijk beschermde soorten gelden boven op de zorgplicht verbodsbepalingen voor schadelijke ingrepen.

Voor het beoordelen van ruimtelijke ingrepen zijn de soorten in te delen in de volgende categorieën:

• vogels met een jaarrond beschermde nestplaats;
• overige inheemse broedvogels;
• soorten vermeld in bijlage IV van de Habitatrichtlijn;
• nationaal beschermde soorten zonder algemene vrijstelling;
• nationaal beschermde soorten met algemene vrijstelling.

Voor vogelsoorten met jaarrond beschermde nestplaats en soorten van bijlage IV van de Habitatrichtlijn geldt het strengste beschermingsregime. Het is verboden dieren van deze soorten te doden, te vangen, opzettelijk te verstoren en tevens om rust- en voortplantingsplaatsen te beschadigen of vernielen. Voor planten geldt een verbod op plukken, ontwortelen en vernielen. Ontheffing van deze verboden is slechts mogelijk voor een beperkt aantal in de wet genoemde belangen, en mits er geen andere bevredigende oplossing bestaat en de gunstige staat van instandhouding gewaarborgd blijft. Om de gunstige staat van instandhouding te waarborgen is het bovendien in de meeste gevallen nodig om mitigerende en/of compenserende maatregelen te nemen. Voor vogels zonder jaarrond beschermde nestplaatsen gelden deze voorwaarden ook. Voor deze soorten kan overtreding van de verbodsbepalingen echter worden voorkomen door werkzaamheden uit te voeren buiten de broed- en nestperiode.

Voor nationaal beschermde diersoorten is het verboden om deze opzettelijk te doden of te vangen en om rust- en voortplantingsplaatsen te beschadigen of vernielen. Voor nationaal beschermde plantensoorten is het verboden om deze opzettelijk te plukken, ontwortelen of vernielen. De provincie kan ontheffing van de verboden verlenen voor ruimtelijke ontwikkelingen, mits er geen andere bevredigende oplossing bestaat en de gunstige staat van instandhouding gewaarborgd blijft. Er geldt een vrijstelling van de verbodsbepalingen indien wordt gewerkt conform een goedgekeurde gedragscode.

Beoordeling flora en fauna

Door voorafgaand aan een (bouw)project of ruimtelijke ontwikkeling rekening te houden met het eventueel voorkomen van beschermde en/of zeldzame planten- en diersoorten kan effectief worden omgegaan met de aanwezigheid van een beschermde soort.

In onderhavige bestemmingsplan worden geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Het plan voorziet uitsluitend in het samenvoegen van alle vigerende bestemmingsplanen tot één consoliderend bestemmingsplan. Het plan leidt dan ook niet tot het verstoren of beschadigen van beschermde plant- en/of diersoorten.

4.6.1 Bebouwingsvrije zone Rijkswegen

Door Rijkswaterstaat wordt een rooilijnenbeleid gehanteerd langs rijkswegen. Dit beleid houdt in dat een zone van 0-50 meter uit de as van de buitenste rijbaan van de weg (rijksweg A2 en A79) bebouwingsvrij dient te blijven en dat in een zone van 50-100 meter de toestemming van Rijkswaterstaat nodig is. Hierbij dienen op- en afritten zoals in de situatie Meerssen meegenomen te worden.

4.6.2 Bebouwingsvrije zone spoorwegenwet

Ten behoeve van een veilige afwikkeling van de railverkeerstroom op de spoorlijn die dwars door het plangebied loopt, moet conform de Spoorwegenwet (artikelen 19 t/m 21) langs spoorwegen een bebouwingsvrije afstand worden aangehouden van 8 meter. Ten behoeve van een veilige afwikkeling van de railverkeerstroom op de spoorlijn die dwars door het plangebied loopt, moet conform de Spoorwegenwet (artikelen 19 t/m 21) langs spoorwegen een bebouwingsvrije afstand worden aangehouden van 8 meter.

4.6.3 Bebouwingsvrije zone Julianakanaal

In het westen van het plangebied is het Julianakanaal gelegen. Parallel aan het kanaal hanteert Rijkswaterstaat een 30 meter bebouwingsvrije zone, de zogenaamde rooilijn. Deze rooilijn wordt onder andere gehanteerd om mogelijke toekomstige reconstructies en/of uitbreidingen aan het kanaal niet onmogelijk te maken. Ook dient deze zone ten behoeve van beheer en onderhoud en om een optimale nautische omgeving te creëren.

Het rooilijnenbeleid van Rijkswaterstaat en het spoor is op de verbeelding weergegeven.

4.6.4 Verkeerstructuur

Binnen de gemeente Meerssen geldt een beleidsplan verkeer en vervoer. Met het oog op een duurzaam veilig wegennet is vastgesteld wat de functie van elke weg is. Daarbij dient in de toekomst het feitelijk gebruik en de vormgeving van de infrastructuur af te worden gestemd op de functie die de weg heeft gekregen, waarbij er een duidelijke regionale afstemming dient plaats te vinden.

De wegenstructuur binnen de gemeente is opgedeeld in 3 typen wegen met een daarbij behorend functieprofiel, te weten:

• stroomwegen;
• gebiedsontsluitingswegen;
• erftoegangswegen.

Afbeelding 4.7: categorisering wegen (bron ; beleidsplan verkeer en vervoer)

Het bestemmingsplan voorziet uitsluitend in het samenvoegen van alle vigerende bestemmingsplanen tot één consoliderend bestemmingsplan. Alle relevante wegen in het plangebied hebben de bestemming 'Verkeer' gekregen in onderhavig plan.

4.8.1 Leefomgeving en bedrijvigheid

Voor behoud en verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving is een juiste afstemming tussen bedrijvigheid en wonen noodzakelijk (milieuzonering). Milieuzonering houdt in dat er voldoende ruimtelijke scheiding moet zijn tussen milieubelastende bedrijven/inrichtingen en woongebieden. Voor deze afstemming wordt gebruik gemaakt van de VNG brochure 'Bedrijven en milieuzonering', editie 2009, waarin een lijst is opgenomen van nagenoeg alle bedrijfstypen en hun milieukenmerken. Daarin worden bedrijfsactiviteiten ingedeeld in een zestal categorieën met toenemende potentiële milieu emissies. Hoe zwaarder de toegestane milieucategorie, hoe groter de afstand.

Bedrijven en milieuzonering

In de VNG-brochure is een indeling van bedrijven c.q. bedrijfsactiviteiten opgenomen. De bedrijfsactiviteiten zijn daarbij ingedeeld in een zestal categorieën met potentiële milieu emissies. Op grond van deze lijst kan bepaald worden waar rekening mee moet worden gehouden bij een ruimtelijke invulling van het toekomstig woongebied. De bedrijven zijn op basis van de Standaard Bedrijven Indeling (SBI-codes) in deze staat gerangschikt. Per bedrijfsactiviteit is voor elke ruimtelijk relevante milieucomponent (geur, stof, geluid en gevaar) een richtafstand aangegeven. Deze afstand moet in beginsel worden aangehouden tussen een bedrijf en milieugevoelige objecten (veelal woningen) om hinder en schade aan mensen binnen aanvaardbare normen te houden. Bij het bepalen van deze richtafstanden zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• het betreft 'gemiddelde' moderne bedrijfsactiviteiten met gebruikelijke productie- processen en voorzieningen;
• de richtafstanden hebben betrekking op het omgevingstype 'rustige woonwijk';
• de richtafstanden bieden in beginsel ruimte voor normale groei van de bedrijfsactiviteiten.

De grootste afstand van de milieucomponenten vormt de indicatie voor de aan te houden afstand van de bedrijfsactiviteit tot een milieugevoelig object. Elk bedrijf c.q. bedrijfsactiviteit wordt in een bepaalde milieucategorie ingedeeld. De milieucategorie is direct afgeleid van de grootste afstand.

• categorie 1: grootste afstand 10 meter;
• categorie 2: grootste afstand 30 meter;
• categorie 3.1: grootste afstand 50 meter;
• categorie 3.2: grootste afstand 100 meter;
• categorie 4.1: grootste afstand 200 meter;
• categorie 4.2: grootste afstand 300 meter;
• categorie 5.1: grootste afstand 500 meter;
• categorie 5.2: grootste afstand 700 meter;
• categorie 5.3: grootste afstand 1.000 meter;
• categorie 6: grootste afstand 1.500 meter.

Staat van bedrijfsactiviteiten

De indeling van de bedrijven c.q. bedrijfsactiviteiten is vastgelegd in de Staat van bedrijfsactiviteiten. Deze staat is gebaseerd op bovengenoemde VNG-brochure. In deze staat worden bedrijfsactiviteiten ingedeeld in een zestal categorieën met potentiële milieuemissies. Op grond van deze staat wordt een beleidsmatige selectie gemaakt van die bedrijfsactiviteiten die in het plangebied worden toegestaan. De bedrijven zijn op basis van de Standaard Bedrijfs Indeling (SBI -codes) in deze staat gerangschikt. Per bedrijfsactiviteit is voor elke ruimtelijk relevante milieucomponent (geur, stof, geluid en gevaar) een richtafstand aangegeven. Deze afstand moet in beginsel worden aangehouden tussen een bedrijf en milieugevoelige objecten (veelal woningen) om hinder en schade aan mensen binnen aanvaardbare normen te houden. Bij het bepalen van deze richtafstanden zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• het betreft 'gemiddelde' moderne bedrijfsactiviteiten met gebruikelijke productieprocessen en voorzieningen;
• de richtafstanden hebben betrekking op het omgevingstype 'rustige woonwijk';
• de richtafstanden bieden in beginsel ruimte voor normale groei van de bedrijfsactiviteiten.

De grootste afstand van de milieucomponenten vormt de indicatie voor de aan te houden afstand van de bedrijfsactiviteit tot een milieugevoelig object. Elk bedrijf c.q. bedrijfsactiviteit wordt in een bepaalde milieucategorie ingedeeld. De milieucategorie is direct afgeleid van de grootste afstand.

De in dit bestemmingsplan bestaande en mogelijk toelaatbare (vergelijkbare) bedrijven en instellingen zijn in een Staat van bedrijfsactiviteiten opgenomen in een bijlage bij de regels, waarbij per inrichting de bijbehorende milieucategorie is aangegeven. Het betreft met name inrichtingen in de categorie 1 en 2, welke goed inpasbaar zijn in een woonomgeving en zeker in gemengde gebieden, zoals ter hoogte van de historische linten. Toevoeging van bedrijven op nieuwe locaties is niet toegestaan. Binnen het plangebied zijn ook inrichtingen uit de categorieën 3.1, 3.2 en zelf 4.1 en 4.2 gelegen. Deze liggen geconcentreerd langs de rijksweg A2. Binnen het bestemmingsplan is hiervoor een afzonderlijke bestemming opgenomen die de bestaande rechten respecteert.

Voor de verspreid liggende solitaire bedrijven geldt dat voor zover de bestaande inrichtingen vanuit het verleden op een legale wijze tot stand zijn gekomen, de aanwezige rechten blijven gehandhaafd en worden de bestaande functies gerespecteerd en in dit bestemmingsplan vastgelegd in hun huidige omvang en aard. Van het inpassen van nieuwe inrichtingen in de hogere categorieën is gezien het beheeraspect van het bestemmingsplan geen sprake. Nieuwe categorie 1 en 2 inrichtingen zijn mogelijk mits de vigerende bestemming daarvoor de ruimte biedt.

Met betrekking tot de aanwezige bedrijven en instellingen wordt in de huidige situatie geen (grootschalige) overlast ervaren. Gelet op de aard en omvang van de functies zal dit ook in de toekomst niet het geval zijn.

4.8.2 Bodem

Het landelijk beleid gaat uit van het principe dat de bodem geschikt dient te zijn voor de beoogde functie. Met andere woorden, de bodemkwaliteit mag geen onaanvaardbaar risico opleveren voor de gebruikers van de bodem. De gewenste functie bepaalt als het ware de gewenste bodemkwaliteit. Voor alle bestemmingen waar een functiewijziging of herinrichting wordt voorzien, dient de bodemkwaliteit door middel van een bodemonderzoek in beeld te worden gebracht.

Het grondgebied van de gemeente Meerssen is gelegen in het bodembeschermingsgebied Mergelland. In dit gebied wordt gestreefd naar een kwaliteit van bodem, grondwater en landschap die voldoet aan de eisen die de aanwezige - en bijzondere - biotopische, a-biotopische en cultuurhistorische waarden stellen. Op het bodembeschermingsgebied is de beschermingsregeling, zoals opgenomen in de Omgevingsverordening Limburg van toepassing. Een groot deel van het plangebied is gelegen in dit bodembeschermingsgebied. Derhalve is het bodembeschermingsgebied in de verbeelding en de regels van plan opgenomen.

Wanneer een ontwikkeling geen bestemmingswijziging tot gevolg heeft, hoeft er geen bodemonderzoek in het kader van het bestemmingsplan uitgevoerd te worden; de bodem wordt in dat geval geschikt geacht voor de toegestane functie. Het bodemonderzoek wordt in die gevallen uitgevoerd in het kader van de omgevingsvergunning voor het bouwen.

Beoordeling

Het bestemmingsplan voorziet uitsluitend in het samenvoegen van alle vigerende bestemmingsplanen tot één consoliderend bestemmingsplan. Alle bestaande bedrijven in het plangebied zijn als zodanig vastgelegd overeenkomstig de voorheen van toepassing zijnde planologische regelingen. In onderhavig plan. worden geen nieuwe ontwikkelingen bedrijfsfuncties mogelijk gemaakt. Er is tevens geen sprake van een bestemmingswijziging.

4.8.3 Geluid

De Wet geluidhinder en de Wet milieubeheer zijn in het kader van geluidhinder van belang. Bij nieuwe ontwikkelingen van geluidgevoelige bestemmingen dient de situatie met betrekking tot geluid in beeld gebracht te worden. De geluidsniveaus op de gevels van de nieuwe gebouwen worden getoetst aan de geluidsnormen. Er dient gekeken te worden naar vier bronnen van geluid, namelijk:

• wegverkeerslawaai;
• spoorlawaai;
• industrielawaai;

Het juridisch kader voor wegverkeerslawaai, spoorlawaai en industrielawaai wordt gevormd door de Wet geluidhinder.

4.8.4 Luchtkwaliteit

Sinds 15 november 2007 vormt het aspect luchtkwaliteit uit de Wet milieubeheer de basis voor de besluitvorming in het kader van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Omdat titel 5.2 van de Wet milieubeheer handelt over luchtkwaliteit staat deze ook wel bekend als de 'Wet luchtkwaliteit'.

Op basis van deze Wet luchtkwaliteit gelden milieukwaliteitseisen voor de luchtkwaliteit. Deze kwaliteitseisen zijn middels grenswaarden vastgelegd voor de luchtverontreiniging- componenten stikstofdioxide (NO2), zwevende deeltjes (PM10 of fijnstof), zwaveldioxide (SO2), lood (Pb), benzeen (C6H6) en koolmonoxide (CO). De grenswaarden gelden overal in de buitenlucht.

Niet in betekenende mate' (NIBM)

De Wet Luchtkwaliteit maakt onderscheid tussen projecten die 'Niet in betekenende mate' (NIBM) en 'In betekenende mate' (IBM) bijdragen aan de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen. In de regeling NIBM is een lijst met categorieën van gevallen opgenomen die NIBM zijn. Deze NIBM projecten kunnen zonder toetsing aan de grenswaarden voor het aspect luchtkwaliteit uitgevoerd worden. Als een ontwikkeling valt binnen het 3% criterium (kleinere netto toename van het aantal woningen minder en/of gelijk aan 1.500) hoeft geen luchtkwaliteit onderzoek uitgevoerd te worden.

Besluit 'gevoelige bestemmingen'

Daarnaast is op 16 januari 2009 het besluit 'gevoelige bestemmingen' in werking getreden. Als een bestuursorgaan voornemens is een besluit te nemen over een gevoelige bestemming op een locatie binnen 300 meter vanaf de rand van rijkswegen (snelwegen en autowegen in beheer bij het rijk) of binnen 50 meter vanaf de rand van provinciale wegen (autowegen en overige wegen in beheer bij de provincie), dan moet het bestuursorgaan onderzoeken of op die locatie sprake is van een daadwerkelijke of een dreigende overschrijding van de grenswaarden voor zwevende deeltjes (fijn stof; PM10) en/of voor stikstofdioxide (NO2). Blijkt uit het onderzoek dat sprake is van zo'n (dreigende) overschrijding, dan mag ter plekke geen gevoelige bestemming worden gevestigd, ongeacht of het gaat om nieuwbouw ten behoeve van die gevoelige bestemming of om functiewijziging van een bestaand gebouw. Wel wordt eenmalig een beperkte uitbreiding van een bestaande gevoelige bestemming toegestaan die leidt tot een toename van maximaal 10% van het aantal personen dat ter plekke verblijft; hierbij is niet het feitelijk aantal verblijvende personen doorslaggevend, maar het aantal personen dat rechtens ter plaatse mag verblijven. Tot de gevoelige bestemmingen behoren: scholen (voor onderwijs aan minderjarigen), kinderopvang, bejaarden-, verzorgings- en verpleegtehuizen. Woningen worden in dit kader niet aangemerkt als een gevoelige bestemming. Bij nieuwe ontwikkelingen die binnen de genoemde zones zijn gelegen dient bekeken te worden of sprake is van een daadwerkelijke of dreigende overschrijding van de grenswaarden.

Beoordeling

Het voorliggend bestemmingsplan maakt geen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk en tevens is er geen sprake van het toevoegen van nieuwe gevoelige functies in het kader van de luchtkwaliteit. Het aspect luchtkwaliteit vormt dan ook geen belemmering voor onderhavig bestemmingsplan.

4.8.5 Geurhinder

4.8.6 Externe veiligheid

Externe veiligheid heeft betrekking op de veiligheid van degenen die niet bij de risicovolle activiteit zelf zijn betrokken, maar als gevolg van die activiteit wel risico's kunnen lopen, zoals bijvoorbeeld omwonenden. Bij ruimtelijke plannen dient aandacht te worden besteed aan de vraag of er risicovolle activiteiten in en/of nabij het plangebied aanwezig zijn c.q. komen en zo ja, of er sprake is van een toelaatbaar risico. De risico's voor de bevolking, die verbonden zijn aan gevaar veroorzakende activiteiten moeten in beeld worden gebracht.

Het veiligheidsbeleid in Nederland is gebaseerd op een tweetal begrippen, het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Het plaatsgebonden risico is de kans per jaar dat één persoon, die onafgebroken en onbeschermd op een plaats langs een transportroute of nabij een inrichting verblijft, komt te overlijden als gevolg van een incident met het vervoer, de opslag en/of de handeling van gevaarlijke stoffen. Daarbij is de omvang van het risico een functie van de afstand waarbij geldt: hoe groter de afstand, des te kleiner het risico. De risico’s worden weergegeven in PR risicocontouren.

Het groepsrisico is de kans per jaar dat een groep van 10 of meer personen in de omgeving van een transportroute of een inrichting voor handelingen met gevaarlijke stoffen in één keer het (dodelijk) slachtoffer wordt van een ongeval. In tegenstelling tot het plaatsgebonden risico geldt voor het groepsrisico geen grenswaarde maar een oriëntatiewaarde. Deze oriëntatiewaarde kan gezien worden als een streefwaarde en heeft geen juridische status. Het overschrijden van de oriëntatiewaarde is mogelijk mits dit in de besluitvorming door het bevoegd gezag gemotiveerd wordt middels een verantwoordingsverplichting. Het beleid inzake externe veiligheid is gericht op de beheersing van risico’s voor de omgeving. De volgende bronnen kunnen daarbij een rol spelen:

• 1. het gebruik, de opslag en de productie van gevaarlijke stoffen (inrichtingen);
• 2. het transport van gevaarlijke stoffen (buisleidingen, waterwegen, wegen en spoorwegen);
• 3. het gebruik van luchthavens.
• 4. vuurwerkopslagplaatsen;
• 5. opslagplaatsen ontplofbare stoffen voor civiel gebruik.

4.8.7 Kabels en leidingen

In het plangebied liggen een aantal relevante planologische kabels en leidingen waarmee rekening dient te worden gehouden. Het betreffen buisleidingen die gevaarlijke stoffen transporteren.

Ter waarborging van een veilig en bedrijfszeker gastransport en het beperken van gevaar voor goederen en personen in de directe omgeving, is wettelijk bepaald dat het voldoende is om de belemmeringenstrook van de leidingen in dit bestemmingsplan te beperken tot een zone van 4 meter ter weerszijden van deze leidingen.

Binnen de belemmeringenstrook mag geen bebouwing worden opgericht. Deze afstand is als zodanig met een dubbelbestemming 'Leiding' opgenomen op de verbeelding en in de regels. Bebouwing is wel mogelijk na afwijking, waarbij vooraf door de leidingbeheerder toestemming moet zijn verleend.

Beoordeling

Het bestemmingsplan voorziet uitsluitend in het samenvoegen van alle vigerende bestemmingsplanen tot één consoliderend bestemmingsplan. Het plan voorziet derhalve niet in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het uitvoeren van nader onderzoek ten aanzien van de bescherming van leidingen is derhalve niet noodzakelijk.

4.8.8 Overige hinder

4.9.1 Wettelijk kader

De m.e.r. is gebaseerd op Europese regelgeving. Sinds september 2006 kent de Nederlandse m.e.r.-regelgeving de verplichting om bij een aantal ruimtelijke plannen en besluiten een m.e.r.- procedure te volgen. In Nederland is de m.e.r. geregeld in de Wet milieubeheer (Wm) en in het Besluit m.e.r.. De Wm gaat vooral in op de procedure en de inhoudsvereisten. In het Besluit m.e.r. is geregeld in welke gevallen een m.e.r. moet worden opgesteld. Het doel van de m.e.r. is dat bij de besluitvorming het milieu een volwaardige plaats krijgt op basis van goede informatie.

Bij het Besluit m.e.r. is een bijlage opgenomen waarin de criteria voor een m.e.r.-plicht (onderdeel C) en een m.e.r.-beoordelingsplicht (onderdeel D) staan. Een beoordelingsplicht houdt in dat moet worden nagegaan of er sprake is van (mogelijke) belangrijke milieugevolgen. Als deze niet kunnen worden uitgesloten, dan geldt een m.e.r.-plicht.

De onderdelen C en D zijn onderverdeeld in 4 kolommen:

• Kolom 1: de activiteit zelf
• Kolom 2: drempelwaarden activiteit
• Kolom 3: de kaderstellende plannen (zoals een bestemmingsplan)
• Kolom 4: de besluiten

De drempelwaarden van activiteiten die zijn opgenomen in onderdeel D zijn indicatief. Indien een activiteit wordt genoemd in onderdeel D, maar beneden de drempelwaarde van kolom 2 valt, moet een vormvrije m.e.r.-beoordeling plaatsvinden. Dit geldt zowel voor kaderstellende plannen, zoals een bestemmingsplan, als voor besluiten.

(vormvrije) m.e.r.-beoordelingsplicht

Indien de activiteit zich qua omvang onder de drempelwaarde bevindt is een vormvrije m.e.r.-beoordeling verplicht. De achterliggende gedachte hierbij is dat ook kleine projecten het milieu relatief zwaar kunnen belasten en ook bij kleine projecten van geval tot geval moet worden beoordeeld of een m.e.r. nodig is.

Stedelijk ontwikkelingsproject

In het Besluit m.e.r. is opgenomen dat de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject met inbegrip van de bouw van winkelcentra of parkeerterreinen. m.e.r.-beoordelingsplichtig is in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op een oppervlakte van 100 hectare of meer of een aaneengesloten gebied en 2.000 of meer woningen omvat (Besluit milieueffectrapportage, Bijlage onderdeel D11.2)

Het begrip stedelijk ontwikkelingsproject is nergens gedefinieerd. Uit de toelichting op het Besluit m.e.r. en jurisprudentie volgt dat of er sprake is van een (wijziging van een) stedelijk ontwikkelingsproject in de zin van Besluit m.e.r. afhangt van de concrete omstandigheden van het geval, waarbij onder meer aspecten als aard, omvang, locatie en de milieugevolgen van de voorziene ontwikkeling een rol spelen.

Beoordeling

Dit bestemmingsplan richt zich op het vastleggen van de bestaande situatie en van de functionele en ruimtelijke structuur (consoliderend bestemmingsplan). Er worden met onderhavig bestemmingsplan geen nieuwe (grote) ontwikkelingen mogelijk gemaakt.

Gelet op het bovenstaande zijn de ontwikkelingen die met voorliggend bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt (bestaande afwijkingsbevoegdheden) niet te beschouwen als een activiteit als bedoeld in onderdeel D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. Er is om die reden geen sprake van een noodzakelijke MER of m.e.r.-beoordelingsplicht.

5.2.1 Planvorm

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 3.1 van de wet ruimtelijke ordening (Wro worden door middel van de op de verbeelding opgenomen bestemmingen en daarop betrekking hebbende regels de in het plan begrepen gronden voor bepaalde doeleinden aangewezen, daarbij worden regels geven voor het bouwen van bouwwerken alsmede regels voor het gebruik van de bouwwerken en de onbebouwde gronden.

De wijze waarop deze regeling juridisch kan worden vormgegeven/opgebouwd, wordt door de op 1 juli 2008 in werking getreden Wet ruimtelijke ordening, en door het daarbij behorende Besluit ruimtelijke ordening en de Regeling standaarden ruimtelijke ordening 2012, zoals deze per 1 oktober 2012 in werking is getreden. Daarnaast wordt, aanvullend op de landelijke standaarden, gebruik gemaakt van de bestemmingsplansystematiek binnen de gemeente.

De plansystematiek is vastgesteld door het gemeentebestuur en wordt doorlopend aan veranderende regelgeving en beleidsinzichten aangepast. De plansystematiek is gebaseerd op en sluit aan bij SVBP2012 (Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen) en IMRO2012 (Informatie Model Ruimtelijke Ordening).

Het bestemmingsplan bestaat formeel uit twee juridische onderdelen:

• een verbeelding (een digitaal GML-bestand met een specifiek nummer), die samenhang met de planregels dient te worden gelezen;
• regels; deze regels zijn in de SVBP2012 zoveel mogelijk gestandaardiseerd (o.a. volgorde, indeling, benaming, begripsbepalingen, overgangsbepalingen en slotbepaling).

5.2.2 Verbeelding

De informatie die is vastgelegd in het plan moet in elektronische vorm volledig toegankelijk en raadpleegbaar zijn. Dit wordt de digitale verbeelding genoemd. De digitale verbeelding is de verbeelding van het bestemmingsplan in een interactieve raadpleegomgeving, waarin alle relevante bestemmingsplaninformatie wordt getoond: de combinatie van (plan)kaart en regels met de toelichting.

De verbeelding van het bestemming beslaat het gehele grondgebied van de gemeente Meerssen en is getekend op een BGT-ondergrond. Op de verbeelding zijn, met bijbehorende verklaringen, de bestemmingen van de in het plan begrepen gronden aangegeven. De verklaringen leggen een verbinding tussen de op de verbeelding aangegeven bestemming(en) en de regels.

Voor de opbouw van de verbeelding met benaming, kleur en vorm van de bestemmingen en aanduidingen zijn de richtlijnen voor digitalisering en standaardisering van bestemmingsplanen (SVBP2012) aangehouden. De verbeelding is getekend op schaal.

5.2.3 Toelichting

De toelichting heeft géén bindende werking; de toelichting maakt juridisch ook geen onderdeel uit van het bestemmingsplan, maar heeft wel een belangrijke functie bij de weergave en onderbouwing van het plan en ook bij de uitleg van bepaalde bestemmingen en regels. Door de grote flexibiliteit, of beter vrijheid in de regels, kan de rechtszekerheid van belanghebbenden in het gedrang komen. In de toelichting dienen derhalve duidelijk de beleidsintenties te worden aangegeven met betrekking tot het toekomstig grondgebruik. De toelichting heeft echter géén rechtstreeks burgers bindende werking.

5.2.4 Planregels

De inrichting van de planregels is deels voorgeschreven door de SVBP2012. De groepering van de planregels, de naamgeving van een aantal planregels en zelf de inrichting van bestemmingen is deels bepaald door de ministeriële regeling. Een aantal planregels is zelfs geheel voorgeschreven: het overgangsrecht, de anti-dubbeltelregel en de slotregel.

Systematiek van de planregels

Het gemeentebestuur staat een flexibele bestemmingsregeling voor, waardoor snel en doelmatig op eventuele initiatieven van derden kan worden ingespeeld. Naargelang het meer of minder ingrijpend karakter is gekozen voor:

• Positieve bestemming: de ontwikkeling van nieuwbouw of vernieuwbouw is mogelijk nadat door burgemeester en wethouders een omgevingsvergunning is verleend (vergunningsvrije objecten zijn hiervan uitgesloten).
• Afwijkingsbevoegdheid: deze bevoegdheid geldt voor die ontwikkelingen, die ruimtelijk-functioneel passen in de desbetreffende bestemming, maar waarvan de aard en/of omvang de kwaliteit van het woon- en leefmilieu kunnen aantasten. De afwijkingsprocedure biedt voor burgemeester en wethouders de mogelijkheid tot een afweging van de noodzaak van een dergelijke ontwikkeling ten opzichte van het stedenbouwkundig en/of milieuhygiënisch belang.

• Nadere eisen: ten aanzien van enkele in de regels genoemde ontwikkelingen zijn burgemeester en wethouders bevoegd tot het stellen van nadere eisen onder meer ten aanzien van situering en/of maatvoering van bouwwerken, mits in de bestemmingsregeling hiervoor basiseisen zijn opgenomen. De objectivering wordt verkregen door kwalitatieve criteria.

Indeling van de planregels

De regels zijn standaard ingedeeld in vier hoofdstukken.

Hoofdstuk 1- Inleidende regels

Hoofdstuk 1 bevat de inleidende regels en bestaat uit twee artikelen. Artikel 1 geeft een omschrijving van de in de regels gehanteerde begrippen die van toepassing zijn op het plan. In de begripsbepalingen worden omschrijvingen gegeven van de in het bestemmingsplan gebruikte begrippen. Deze zijn opgenomen om interpretatieverschillen te voorkomen. Alleen die begripsbepalingen zijn opgenomen die gebruikt worden in de regels en die tot verwarring of voor meerdere uitleg vatbaar zijn.

Om op een eenduidige manier afstanden, maten, inhoud en oppervlakten te bepalen wordt in de wijze van meten (artikel 2) uitleg gegeven wat onder de diverse begrippen wordt verstaan. Ten aanzien van de wijze van meten op de verbeelding geldt steeds dat het hart van een lijn moet worden aangehouden.

In beide artikelen is, conform de SVBP 2012, een aantal standaardbegrippen en een aantal standaard meetwijzen opgenomen.

Hoofstuk 2 - Bestemmingsregels 

In hoofdstuk 2 zijn de verschillende bestemmingen opgenomen. Per bestemming wordt aangegeven welke functies en doeleinden c.q. gebruiksvormen op de gronden en bouwwerken toelaatbaar zijn en wat er mag worden gebouwd. In beginsel is iedere vorm van bebouwing die past binnen de desbetreffende bestemming tot een bepaalde omvang rechtstreeks (dus zonder voorafgaande afwijking of wijziging) toegestaan. Indien wordt voldaan aan de voorgeschreven maatvoering (bebouwingspercentage, goothoogte, bouwhoogte, oppervlak en afstanden etc.) kan hiervoor vanuit planologisch oogpunt een omgevingsvergunning voor worden verleend.

Ook dubbelbestemmingen zijn in dit hoofdstuk opgenomen.

Hoofdstuk 3 - Algemene regels

In hoofdstuk 3 worden de algemene regels behandeld, waarbij onder andere gedacht moet worden aan de anti-dubbeltelbepaling, de algemene afwijkingsregels, aanduidingsregels en gebruiksregels. Deze regels gelden voor het gehele plangebied.

Antidubbeltelbepaling

Deze bepaling is opgenomen om te voorkomen, dat wanneer volgens een bestemmingsplan bepaalde gebouwen en bouwwerken niet meer dan een bepaald deel van een bouwperceel mogen beslaan, het opengebleven terrein nog eens meetelt bij het toestaan van een ander gebouw of bouwwerk, waaraan een soortgelijke eis wordt gesteld.

Algemene bouwregels 

• Een verbodsbepaling ten aanzien van de overschrijding van een bouwgrens.
• Algemene regels over bestaande afstanden en andere maten: er kunnen zich situaties voordoen, waarbij bestaande bebouwing in strijd is met de regels. Zo kan de specifieke bouwhoogte van een woning hoger zijn dan de toegestane hoogte van bebouwing (een algemene maat). Deze strijdigheid is niet gewenst. Het is immers niet de bedoeling, dat deze bebouwing moet worden aangepast aan de nieuwe maatvoering. Daarom is de algemene bepaling opgenomen, dat bij afwijkingen de maatvoering mag worden aangehouden, zoals die bestond op het moment van terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan.
• Bouwregels voor aanleg/bouw van zwembaden en jacuzzi's.
• Regels voor ondergronds bouwen: er is een algemene regeling met betrekking tot ondergronds ruimtegebruik opgenomen. Daar waar bovengronds gebouwd mag worden zijn ook ondergrondse bouwwerken toegestaan. De diepte van ondergronds bouwen bedraagt maximaal 3,5 meter.

Algemene gebruiksregels

Het betreft een algemeen verbod om gronden en bouwwerken in het plan te gebruiken en/of te doen en/of het laten gebruiken en/of in gebruik te geven op een wijze of tot een doel strijdig met de gegeven bestemming(en). Daaronder wordt in ieder geval verstaan het gebruik van opstallen voor het beroepsmatig verlenen van diensten op het gebied van prostitutie en/of een seksinrichting en/of escortbedrijf.

Algemene aanduidingsregels

In het plangebied zijn een groot aantal specifieke aangeduide locaties aanwezig, waar specifieke bepalingen op van toepassing zijn. Het betreft onder meer:

• 'geluidzone luchtvaart'
• 'geluidzone -spoor';
• 'milieuzone - beschermingsgebied Nationaal Landschap Zuid-Limburg';
• 'milieuzone - bodembeschermingsgebied';
• 'milieuzone - geur';
• 'milieuzone - grondwaterbeschermingsgebied';
• 'milieuzone - waterwingebied';
• 'veiligheidszone - bedrijven';
• 'veiligheidszone - leiding;
• 'veiligheidszone - lpg;
• 'veiligheidszone - plasbrandaandachtsgebied'; 
• 'veiligheidszone - vervoer gevaarlijke stoffen;

• 'veiligheidszone - 'vervoer gevaarlijke stoffen spoor';
• 'vrijwaringszone - luchtvaart';
• 'vrijwaringszone - spoor';
• 'vrijwaringszone - vaarweg';
• 'vrijwaringszone - weg 0-50 meter en vrijwaringszonen weg 50-100 meter';
• zoekgebied ongelijkvloerse kruising';
• 'langshaven''
• 'luchtvaartverkeerszone - Eurocontrol 200-1000 m';
• 'luchtvaartverkeerszone - Eurocontrol 200-1000 m nieuw';
• 'luchtvaartverkeerszone - ILS';
• 'luchtvaartverkeerszone - VDF';
• 'luchtvaartverkeerszone - noodontvangers Beek';
• 'luchtvaartverkeerszone - noodzenders Beek Toren';
• 'luchtvaartverkeerszone - ontvangststation Beek';
• 'luchtvaartverkeerszone - zendstation Beek'.

Algemene afwijkingsregels

In deze bepaling wordt aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid gegeven om een afwijking toe te staan ten behoeve van niet-ingrijpende activiteiten. De criteria, die bij toepassing van de afwijkingsbevoegdheid in acht moeten worden genomen, zijn daarbij aangegeven

Overige regels

• Andere wettelijke regelingen: deze bepalingen geven aan dat indien verwezen wordt naar wettelijke regelingen, die regelingen van toepassing zijn zoals deze gelden op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan.
• gemeentelijke regels: zoals onder meer de toepasselijke parkeernormen bij bouwen en bouwen in de voortuin.
• Nadere eisen: ten aanzien van enkele in de regels genoemde ontwikkelingen zijn burgemeester en wethouders bevoegd tot het stellen van nadere eisen, onder meer ten aanzien van situering en/of maatvoering van bouwwerken.
• voorrangsregels bij dubbelbestemmingen en tussen dubbelbestemmingen: in het geval van strijdigheid van belangen tussen een bestemming en een dubbelbestemming gaat het belang van de dubbelbestemming voor.

Hoofdstuk 4 - Overgangsrecht en slotregel

Hoofdstuk 4 bevat regels met betrekking tot het overgangsrecht en de slotregel.

Overgangsrecht

Hett overgangsrecht komt voort uit artikel 3.2.1 van het Bro en is een verplicht onderdeel van de regels. Peildatum voor het overgangsrecht ten aanzien van bouwwerken en gebruik betreft het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan.

Bouwwerken: het bevat regels die als doel hebben de rechtstoestand tijdens de overgang naar een nieuw bestemmingsplan vast te leggen van bouwwerken die op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering zijn (nog kunnen worden gebouwd – omgevingsvergunning verleend of nog te verlenen) en die afwijken van de regels in dit bestemmingsplan. Deze bouwwerken blijven gehandhaafd.

Gebruik: het gebruik van de onbebouwde gronden en bouwwerken, voor zover dit gebruik op het tijdstip van de inwerkingtreding van dit plan afwijkt van dat plan mag worden voortgezet. Dit gebruik mag niet worden veranderd in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind. Tevens is er een persoonsgebonden overgangsbepaling (hardheidsclausule opgenomen). Dit betekent dat burgemeester en wethouders ten behoeve van die persoon of personen van dat overgangsrecht ontheffing verlenen voor zover toepassing van het overgangsrecht ten aanzien van bouwwerken of gebruik leidt tot een onbillijkheid van overwegende aard jegens een of meer natuurlijke personen.

Slotregel

In de slotregel wordt aangegeven onder welke naam de planregels van het plan kunnen worden aangehaald.

Lijst van bedrijfsactiviteiten

Bij de regels zijn bijlage lijsten gevoegd met bedrijfsactiviteiten. Het betreft meerdere verschillende lijsten, met geselecteerde bedrijven/inrichtingen die toelaatbaar worden geacht binnen bepaalde bestemmingen. In de lijst van bedrijfsactiviteiten wordt onderscheid gemaakt naar richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste afstand van deze vier richtafstanden is bepalend voor de indeling van een activiteit in een milieucategorie. De lijst met bedrijfsactiviteiten heeft echter de navolgende nadelen:

• 1. De lijst heeft een algemeen karakter: De milieuhygiënische kengetallen in de lijst houden nauwelijks rekening met het verschil in milieubelasting tussen individuele bedrijven (waardoor een specifiek bedrijf c.q. bedrijfsactiviteit minder hinderlijk is dan de lijst aangeeft; bijvoorbeeld wanneer een bedrijf bereid is zich extra milieuhygiënische inspanningen te getroosten waardoor de feitelijke milieubelasting geringer is dan van zijn soortgenoten die daartoe niet bereid zijn) en met technologische ontwikkelingen (waardoor een bepaald bedrijfstype tijdens de planperiode minder hinderlijk wordt). De lijst fungeert derhalve als limitatief toetsingskader bij de (directe) toelating van bedrijven. Om te voorkomen dat deze lijst niet een te limitatief karakter krijgt is enige flexibiliteit gewenst. Daarvoor is de hieronder bedoelde afwijkingsbevoegdheid opgenomen.
• 2. Als tweede nadeel kan genoemd worden dat de normen in de lijst niet van toepassing zijn op bestaande situaties, waarbij uiteraard de concrete informatie over bedrijven en omgeving prevaleert.

Deze nadelen worden in het onderhavige plan ondervangen door:

• Een limitatief gebruik van de als bijlage toegevoegde lijst met bedrijfsactiviteiten, in combinatie met d.w.z. in de bestemmingsomschrijving van de bestemmingen aangegeven categorieën van bedrijven die zich binnen het plangebied(delen) kunnen vestigen, waarbij de als bijlage bij de regels toegevoegde lijst als leidraad fungeert;
• een afwijkingsbevoegdheid voor de vestiging van een bedrijf (c.q. bedrijfsactiviteit) uit de naast hogere categorie van de lijst, maar qua milieubelasting gelijkwaardig geacht kan worden aan de toegestane categorieën alsmede de vestiging van bedrijven c.q. bedrijfsactiviteiten, die weliswaar gelijkwaardig zijn aan de toegestane categorieën maar die niet worden genoemd in de lijst met bedrijfsactiviteiten.

8.2.1 Wettelijk vooroverleg

Het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.1) geeft aan dat burgemeester en wethouders bij de voorbereiding van een bestemmingsplan overleg voeren met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn. Dit vooroverleg is ook in het kader van onderhavig bestemmingsplan gevoerd.

PM

8.2.2 Ontwerpbestemmingsplan

Het ontwerpbestemmingsplan heeft van X 2022 gedurende zes weken ter inzage gelegen tot en met x 202. Het plan was digitaal te raadplegen op de websites www.meerssen.nl en www.ruimtelijkeplannen.nl.

Tijdens deze genoemde periode zijn X (schriftelijk dan wel mondeling) zienswijzen op het ontwerpbestemmingsplan ingediend.

8.2.3 Vast te stellen bestemmingsplan

Het bestemmingsplan is vastgesteld door de gemeenteraad van Meerssen op X (zie bijlage X bij de toelichting). Het plan is met ambtshalve wijzigingen vastgesteld. Zie hiervoor bijlage X bij de toelichting, waar de 'Nota ambtshalve wijzigingen' integraal is opgenomen.